Derivativum

Derivativum est quantitas mathematica quae cuiusdam functionis ${\displaystyle f}$ variationem indicat prope locum ${\displaystyle x}$ amplitudinemque huius variationis: si ${\displaystyle f}$ prope ${\displaystyle x}$ crescit, derivativum positivum est, negativum si imminutur. Cum derivativum ab ${\displaystyle x}$ definiatur, ipse functio est quae ${\displaystyle f'}$ dicitur (voce 'f prima') et a functione ${\displaystyle f}$ derivatur ut clivum lineae tangentis curvae ${\displaystyle y=f(x)}$ loco ${\displaystyle x}$ det: si ${\displaystyle f'(x)}$ magna est, functio ${\displaystyle f}$ valde crescit cum clivum lineae tangentis magnum sit (cf. imaginem).

Theorema fundamentale calculi dicit derivativum et integrale processus inversos esse.