Schisma

Schisma (-atis n.) (ex nomine Graeco σχίσμα 'scissura', ex verbo σχίζω 'scindo'), ut neutraliter res exprimatur, plerumque est separatio formalis inter duo vel tres factiones in ecclesiis vel religionibus, quibus est hierarchia et structura plane definita.

Schisma est divisio inter homines, plerumque ad organizationem, motum, seu denominationem religionis. Verbum frequentius adhibetur ad scissuram in eo quod ante unum corpus religiosum fuerat, ut Magnum schisma occidentale. Usurpatur etiam verbum scissio intra ordinationem non religiosam vel motum vel, latius, separationis inter duos vel plures homines, fiant fratres, amici, amantes, et ceteri.

Schismaticus est qui schisma instigat vel recipit in ordinatione vel membrum festucae. Schismatica adiectivum significat ad schisma vel schismata pertinens, vel ad illas notiones, consilia, et cetera quae ad schisma ducere vel promovere putantur.

In religione, crimen schismatis ab illa haerese distinguitur, quia schismatis offensa non interest fidei vel doctrinae, sed promotionis vel divisionis statum, praesertim inter circulos cum diversis iurisdictionibus et auctoritate pastoralibus. Schismata tamen saepe mutuas haeresis criminationes inducunt, ac etiam magnae apostasiae. In Romano-Catholica doctrina, omnis haeresis schisma est, dum possunt esse schismata quaedam a crimine haeresis addita. Liberalis autem Protestantismus haeresim schismatis saepe praetulit. Iacobus I. McCord, scholaris Presbyterianus (a Petro Lee, Episcopo Episcopali Virginiae, approbatione allatus), distinctionem inter eos distinxit, docens: "Si electionem facere debes inter haeresim et schisma, semper haeresim elige. Pro schismatico habes. Discerptum et divisum corpus Christi. Haeresim semper elige."^[1]

Sensu latiore etiam separationes in religione Hinduistica aut Iudaica schismata vocantur, sensu latissimo omnis separatio in societate humana (in populis, familiis et ceteris).