Cameroon

Republik Cameroon
ريڤوبليك كامرون‎code: ms is deprecated
*République du Cameroun*code: fr is deprecated (Perancis)
*Republic of Cameroon*code: en is deprecated (bahasa Inggeris)
Renndaandi Kamerun 𞤈𞤫𞤲𞤲𞤣𞤢𞤢𞤲𞤣𞤭 𞤑𞤢𞤥𞤫𞤪𞤵𞤲code: ff is deprecated (Fula)
Republik Cameroon; ريڤوبليك كامرون‎ République du Cameroun (Perancis); Republic of Cameroon (bahasa Inggeris); Renndaandi Kamerun 𞤈𞤫𞤲𞤲𞤣𞤢𞤢𞤲𞤣𞤭 𞤑𞤢𞤥𞤫𞤪𞤵𞤲 (Fula)
Bendera	Jata
	Cogan kata: ; "Paix – Travail – Patrie" (Perancis); "Keamanan – Kerja – Tanah Air"
	Lagu kebangsaan: ; Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres (Perancis); (bahasa Inggeris: "O Cameroon, Cradle of our Forefathers") ;
Ibu negara	Yaoundé; 3°52′N 11°31′E / 3.867°N 11.517°E
Bandar terbesar	Douala
Bahasa rasmi	Inggeris; Bahasa Perancis
Bahasa umum yang diakui	Bahasa Pijin Cameroon,; Bahasa Fula; Bahasa Ewondo; Camfranglais
Kumpulan etnik	31% Cameroon Highlanders; 19% Bantu Khatulistiwa; 11% Kirdi; 10% Fulani; 8% Bantu Barat Laut; 7% Nigritik Timur; 13% Kaum Afrika lain; <1% bukan Afrika;
Kerajaan	Republik berperlembagaan semipresiden parti dominan unitari
• Presiden	Paul Biya
• Perdana Menteri	Joseph Ngute
Badan perundangan	Parlimen
• Dewan Pertuanan	Senat
• Dewan Rakyat	Perhimpunan Kebangsaan
Kemerdekaan daripada Perancis
• Pengisytiharaan	1 Januari 1960
• Kemasukan ke PBB	20 September 1960
• Penyatuan; Cameroon British	1 Oktober 1961
Keluasan
• Jumlah	475,442 km2 (183,569 bt2) (ke-53)
• Perairan (%)	0.57
Populasi
• Perkiraan 2016	23,439,189 (ke-56)
• Bancian Penduduk 2005	17,463,836
• Kepadatan	39.7/km2 (102.8/sq mi) (ke-167)
KDNK (PPP)	2018
• Jumlah	$95.068 bilion (ke-93)
• Per kapita	$3,820 (ke-152)
KDNK (nominal)	2018
• Jumlah	$38.445 bilion (ke-98)
• Per kapita	$1,544 (ke-152)
Gini (2014)	46.6; tinggi
HDI (2018)	▲ 0.563; sederhana · 150th
Mata wang	Franc CFA Afrika Tengah ; (XAF)
Zon waktu	UTC+1 (WAT)
Arah memandu	kanan
Kod panggilan	+237
Kod ISO 3166	CM
DPT internet	.cm

Koordinat: 3°52′N 11°31′E / 3.867°N 11.517°E / 3.867; 11.517

Republik Cameroon merupakan sebuah negara republik unitari di bahagian tengah Afrika yang bersempadan dengan Nigeria di sebelah barat, Chad di timur laut, Republik Afrika Tengah di timur, Republik Congo, Gabon dan Guinea Khatulistiwa di selatan, dan juga Teluk Guinea di barat daya. Negara ini digelar "Afrika kecil" kerana kepelbagaian geologi dan kebudayaannya; ia tempat tinggal lebih 200 suku etnik dan linguistik yang berlainan. Bahasa Inggeris dan Perancis dijadikan bahasa utamanya, bandar-bandar terbesarnya ialah Douala, Yaoundé, dan Garoua. Cameroon dijadikan Negara ini dikenali dengan gaya muzik tempatannya, terutamanya makossa dan bikutsi, serta juga pasukan bola sepak negara yang berjaya di pentas dunia.

Penghuni-penghuni terawal tanah Cameroon termasuk tamadun Sao sekitar Tasik Chad serta suku pemburu dan pengumpul Baka di hutan hujan tenggara. Peneroka-peneroka dari Portugal mendarat di pantai Cameroon sekitar abad ke-15. Askar-askar Fulani menubuhkan Emiriah Adamawa di bahagian utata pada abad ke-19, manakala pelbagai suku etnik di bahagian barat dan barat laut menubuhkan kerajaan-kerajaan kecil tetapi berkuasa. Cameroon menjadi jajahan Jerman pada tahun 1884. Setelah Perang Dunia Pertama, wilayah ini dibahagikan antara Perancis dan British sebagai mandat Liga Negara-negara. Parti politik Union des Populations du Cameroun mendukung kemerdekaan tetapi diharamkan pada 1950-an, lalu mencetuskan perang terhadap angkatan tentera Perancis dan jajahan Cameroon sehingga 1971. Pada tahun 1960, Cameroun Perancis menjadi merdeka di bawah nama Republik Cameroun dan pimpinan Presiden Ahmadou Ahidjo. Bahagian selatan British Cameroons pula bergabung dengan Cameroun pada tahun 1961 untuk membentuk Republik Persekutuan Cameroon. Negara ini kemudian dinamakan semula sebagai Republik Bersekutu Cameroon pada tahun 1972 dan kemudiannya Republik Cameroon pada tahun 1984.

Berbanding dengan negara-negara Afrika lain, Cameroon menikmati kestabilan politik dan sosial. Ini membolehkan pembangunan pertanian, jalan raya, jalan kereta api, dan industri-industri petroleum dan balak yang besar. Namun begitu, sebilangan besar rakyat Cameroon masih hidup dalam kemiskinan sebagai petani sara hidup. Kuasa dipegang kuat oleh Presiden Cameroon, Paul Biya, dan parti Gerakan Demokratik Rakyat Cameroon beliau, dan amalan rasuah amat meluas. Komuniti rakyat Cameroon berbahasa Inggeris makin berasa diasingkan daripada kerajaan pusat, sehingga ahli-ahli politik berbahasa Inggeris menuntut pengagihan kuasa yang besar dan juga pengasingan bagi wilayah bekas jajahan British daripada negara itu.

^ ^a ^b "Cameroon". World Factbook. CIA. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Oktober 2016. Dicapai pada 2 November 2016.
^ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (data tersuai diperlukan melalui tapak sesawang). Jabatan Hal Ehwal Ekonomi dan Sosial Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Bahagian Populasi. Dicapai pada 10 September 2017.
^ "Rapport de présentation des résultats définitifs" (PDF) (dalam bahasa French). Institut national de la statistique. m/s. 6. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 13 August 2012. Dicapai pada 21 July 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)
^ ^a ^b ^c ^d "World Economic Outlook Database, October 2018". IMF.org. Tabung Kewangan Antarabangsa. Dicapai pada 7 February 2019.
^ "GINI index (World Bank estimate)". databank.worldbank.org. Bank Dunia. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 March 2018. Dicapai pada 7 February 2019.
^ "Human Development Report 2019" (dalam bahasa Inggeris). United Nations Development Programme. 10 December 2019. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2020-05-12. Dicapai pada 10 December 2019.

[CIA-1] "Cameroon". World Factbook. CIA. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Oktober 2016. Dicapai pada 2 November 2016.

[UN_WPP-2] "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (data tersuai diperlukan melalui tapak sesawang). Jabatan Hal Ehwal Ekonomi dan Sosial Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Bahagian Populasi. Dicapai pada 10 September 2017.

[3] "Rapport de présentation des résultats définitifs" (PDF) (dalam bahasa French). Institut national de la statistique. m/s. 6. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 13 August 2012. Dicapai pada 21 July 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)

[imf2-4] "World Economic Outlook Database, October 2018". IMF.org. Tabung Kewangan Antarabangsa. Dicapai pada 7 February 2019.

[5] "GINI index (World Bank estimate)". databank.worldbank.org. Bank Dunia. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 March 2018. Dicapai pada 7 February 2019.

[UNHDR-6] "Human Development Report 2019" (dalam bahasa Inggeris). United Nations Development Programme. 10 December 2019. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2020-05-12. Dicapai pada 10 December 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]