Adenosinetrifosfaat

Adenosinetrifosfaat
Structuurformule en molecuulmodel
▵ Structuurformule van adenosinetrifosfaat
▵ Molecuulmodel van adenosinetrifosfaat
Algemeen
Molecuulformule	C10H16N5O13P3
IUPAC-naam	Adenosine 5′-(tetrawaterstof-trifosfaat)
Andere namen	adenosine-5'-trifosfaat, ATP
Molmassa	507,181023 g/mol
CAS-nummer	56-65-5
EG-nummer	200-283-2
PubChem	238
Wikidata	Q80863
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Opslag	Stevig gesloten houden, bewaren bij 2-8 °C
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Oplosbaarheid in water	50 g/L
Goed oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Adenosinetrifosfaat, beter bekend als ATP, is de drager van chemische energie in alle levende cellen. ATP is een organische verbinding bestaande uit de nucleobase adenine, de monosacharide ribose en drie fosfaatgroepen. In de bindingen tussen de fosfaatgroepen zit veel energie opgeslagen, en deze energie zal vrijkomen wanneer een fosfaatgroep wordt afgesplitst. De vrijgekomen energie kan gebruikt worden om verscheidene cellulaire processen aan te drijven, zoals eiwitsynthese, actief transport, signaaltransductie en spiercontractie.

ATP komt voor in alle bekende levensvormen, waardoor men veronderstelt dat het al zeer vroeg in de evolutie van het leven van belang was als energiedrager. Een groot deel van de stofwisseling is erop gericht genoeg ATP te genereren. In planten, dieren en veel bacteriën gebeurt dit voornamelijk tijdens een proces genaamd oxidatieve fosforylering. Wanneer de aanmaak van ATP stagneert, bijvoorbeeld bij blootstelling aan het gif blauwzuur, zal de getroffen cel snel sterven.

Naast zijn functie als energieleveraar speelt ATP ook een rechtstreekse rol in de stofwisseling als donor van fosfaatgroepen. Wanneer ATP een fosfaatgroep afstaat, wordt het adenosinedifosfaat (ADP) en daarna adenosinemonofosfaat (AMP). ATP is een bouwsteen van RNA en wordt bij enkele reacties gebruikt als co-enzym.