Aspartaam

Aspartaam
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van aspartaam
Algemeen
Molecuulformule	C14H18N2O5
IUPAC-naam	3-amino-4-[(1-methoxy-1-oxo-3-fenylpropan-2-yl)amino]-4-oxobutaanzuur
Andere namen	E951, N-L-a-aspartyl-L-fenylalanine-1-methylester
Molmassa	294,31 g/mol
SMILES	COC(=O)C(CC1=CC=CC=C1) NC(=O)C(CC(=O)O)N
InChI	1/C14H18N2O5/c1-21-14(20)11 (7-9-5-3-2-4-6-9) 16-13(19)10(15)8-12(17)18/h2-6, 10-11H, 7-8,15H2,1H3,(H,16,19)(H,17,18)/f/h16-17H
CAS-nummer	22839-47-0
EG-nummer	245-261-3
PubChem	2242
Wikidata	Q182040
Beschrijving	Kunstmatige zoetstof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
LD50 (ratten)	> 10000 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Dichtheid	1,3 g/cm³
Smeltpunt	240 - 247 °C
Oplosbaarheid in water	1% (20°C) g/L
Nutritionele eigenschappen
ADI	40 mg/kg lichaamsgewicht
Type additief	zoetstof
E-nummer	E951
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die ongeveer 200 maal zo zoet is als suiker. Door deze grote zoetkracht en de lage energetische waarde voor het lichaam wordt het vooral gebruikt in zoete lightproducten als frisdranken.

Aspartaam is een methylester van het dipeptide dat is opgebouwd uit de aminozuren asparaginezuur en fenylalanine. De zoetstof is de stereo-isomeer L-fenylalanine. De variant D-fenylalanine smaakt niet zoet, omdat het door zijn structuur niet kan binden aan de smaakpapillen voor zoetheid op de tong. Zowel asparaginezuur als fenylalanine komen normaal in onze voeding voor.

Sinds de introductie van deze (kunstmatige) zoetstof begin jaren tachtig circuleren er negatieve berichten rondom de effecten op de gezondheid. Tientallen jaren van wetenschappelijk onderzoek hebben een verband aangetoond tussen Aspartaam en overgewicht, stemmingsstoornissen, hart- en vaatziekten en het is mogelijk zelfs kankerverwekkend.^[1][2] Enkele door fabrikanten van Aspartaam en frisdranken gesponsorde onderzoeken tussen 2000 en 2016 hebben geen schadelijke effecten kunnen aantonen.^[3][4] Aspartaam is in de EU en de VS toegelaten en wordt veilig geacht.^[5]

1. ↑ (en) Malkan, Stacy, Aspartame: Decades of Science Point to Serious Health Risks. U.S. Right to Know (25 maart 2022). Geraadpleegd op 26 januari 2023.
2. ↑ (en) Czarnecka, Kamila, Pilarz, Aleksandra, Rogut, Aleksandra, Maj, Patryk, Szymańska, Joanna (2021-06). Aspartame—True or False? Narrative Review of Safety Analysis of General Use in Products. Nutrients 13 (6): 1957. ISSN:2072-6643. PMID: 34200310. PMC: PMC8227014. DOI:10.3390/nu13061957.
3. ↑ (en) Arbind Kumar Choudhary, Etheresia Pretorius. Revisiting the safety of aspartame. Nutrition Reviews 75 (9): 718–730. DOI: 10.1093/nutrit/nux035.
4. ↑ (en) Aspartame: A Safety Evaluation Based on Current Use Levels, Regulations, and Toxicological and Epidemiological Studies (DOI:10.1080/10408440701516184) in Critical Reviews in Toxicology, vol, 37, nr 8, 2007,. Gearchiveerd op 30 december 2021.
5. ↑ Aspartaam. Voedingscentrum. Gearchiveerd op 20 november 2015. Geraadpleegd op 19 november 2015.