Boeken van Jeu

De Boeken van Jeu, ook wel de Boeken van Jeou, is een gnostisch geschrift in twee delen, dat in een Koptische vertaling onderdeel is van de Codex Brucianus. Er moet een oorspronkelijk Griekse tekst zijn geweest, maar daar is nooit iets van gevonden. De twee delen worden wel onderscheiden als het Eerste en het Tweede boek van Jeu.

De naam van de codex is ontleend aan de Schotse ontdekkingsreiziger James Bruce (1730-1794). Bruce keerde in 1774 na een verblijf van zes jaar in Ethiopië terug in Europa. Tijdens zijn reis had hij in Egypte de codex verworven. Sinds 1848 is de codex in het bezit van Bodleian Library. De codex bevat naast de Boeken van Jeu ook het Titelloze geschrift.

In de handschriften zelf komt de titel Boeken van Jeu niet voor. De Codex Askewianes bevat een geschrift dat bekend staat als de Pistis Sophia. In die tekst geeft Jezus zijn discipelen een uitleg over de hemelse mysteriën, en zegt dat die te vinden zijn in de Boeken van Jeu. Er is consensus op het vakgebied dat de Boeken van Jeu in hetzelfde gnostische milieu moet zijn ontstaan als de Pistis Sophia en dat de teksten nauw verwant zijn. Het is om die reden, dat de tekst in de Codex Brucianus de naam Boeken van Jeu heeft gekregen. De oorspronkelijk Griekse tekst van de Boeken van Jeu moet in de eerste helft van de derde eeuw geschreven zijn.