Chinees schrift

Chinees schrift
Hanzi (Chinees karakter) in traditionele (links) en vereenvoudigde vorm (rechts)
Algemene informatie
Type	Logografisch schrift
Talen	Chinese talen, Japans, Koreaans, Vietnamees, Okinawaans, Zhuang
Periode	Chinese bronstijd - Heden
Schrijfrichting	Links-naar-rechts
Verwantschap
Moederschriften	Orakelbottenschrift
Indeling
ISO 15924	Hani, 500
Portaal    Taal

Het Chinese schrift (vereenvoudigd Chinees: 汉字; traditioneel Chinees: 漢字; pinyin: hànzì; IPA: [xân.tsɹ̩̂], 'Chinees karakter') is een logografisch schrift bestaande uit karakters dat wordt gebruikt om de Chinese talen te schrijven. De karakters zijn onder te verdelen in traditionele en vereenvoudigde karakters.^[1][2][3] De vereenvoudigde karakters zijn aangepast om ook een aantal andere Aziatische talen te schrijven. Het Chinese schrift is het oudste continu gebruikte schrift ter wereld.^[4] Vanwege het wijdverspreide huidige gebruik in Oost-Azië en historisch gebruik in de hele Sinosfeer, behoort het Chinese schrift tot de meest gebruikte schriften ter wereld. Er zijn tienduizenden Chinese karakters, hoewel de meeste daarvan grafische varianten zijn met maar kleine verschillen, die alleen in historische teksten voorkomen. In tegenstelling tot een alfabet, associeert een logografisch schrift elk logogram met een volledig geluid en kan het dus in sommige aspecten worden vergeleken met een syllabisch schrift. Chinese karakters blijven een belangrijk onderdeel van het Japanse schrift waarin ze bekend staan als kanji.

In tegenstelling tot het Oudchinees, waarin de meeste woorden eenlettergrepig zijn, bestaan de meeste woorden in het modern Chinees uit twee lettergrepen. Om zo'n woord op te schrijven worden twee tekens gebruikt.^[5] Een teken komt bijna altijd overeen met een lettergreep, die tevens een morfeem is.^[6] Er zijn echter enkele uitzonderingen op deze regel, waaronder bisyllabische morfemen (geschreven met twee karakters), bimorfemische lettergrepen (geschreven met twee karakters) en gevallen waarin een enkel karakter een polysyllabisch woord of zin vertegenwoordigt.^[7]

Het modern Chinees beschikt over veel homofonen; dus dezelfde gesproken lettergreep kan, afhankelijk van de betekenis, door veel tekens worden vertegenwoordigd. Een enkel teken kan ook een reeks betekenissen hebben, die soms ook heel verschillend zijn. Ook kan hetzelfde teken verschillende uitspraken hebben. Cognaten in de verschillende Chinese talen worden over het algemeen met hetzelfde teken geschreven. In andere talen, tegenwoordig het meest significant in het Japans en ook wel in het Koreaans, worden Chinese karakters gebruikt om Chinese leenwoorden weer te geven, om inheemse woorden onafhankelijk van de Chinese uitspraak weer te geven (bijvoorbeeld kunyomi in het Japans), en als puur fonetische elementen gebaseerd op hun uitspraak in de historische Chinese taal waaruit ze zijn overgenomen. Deze buitenlandse uitvoeringen van de uitspraak van de Chinese karakters staan bekend als Sino-Xenische uitspraken en zijn nuttig geweest bij de reconstructie van het Middelchinees.

1. ↑ World Health Organization (2007). WHO international standard terminologies on traditional medicine in the Western Pacific Region. Gearchiveerd op 22 juni 2015. Geraadpleegd op 22 June 2015.
2. ↑ Shieh (2011). "The Unified Phonetic Transcription for Teaching and Learning Chinese Languages" Turkish Online Journal of Educational Technology, 10: 355–369.
3. ↑ Potowski, Kim (2010). Language Diversity in the USA. Cambridge University Press, Cambridge, 82. ISBN 978-0-521-74533-8.
4. ↑ History of Chinese Writing Shown in the Museums. CCTV online. Gearchiveerd op 21 november 2009. Geraadpleegd op 20 maart 2010.
5. ↑ Wood, Clare Patricia (2009). Contemporary perspectives on reading and spelling. Routledge, New York, pp. 203. ISBN 978-0-415-49716-9. Gearchiveerd op 26 maart 2023 "Often, the Chinese character can function as an independent unit in sentences, but sometimes it must be paired with another character or more to form a word. [...] Most words consist of two or more characters, and more than 80 per cent make use of lexical compounding of morphemes (Packard, 2000)."
6. ↑ East Asian Languages at. Pinyin.info. Geraadpleegd op 28 februari 2018.
7. ↑ Victor Mair, "Polysyllabic characters in Chinese writing", Language Log, 2011 August 2. Gearchiveerd op 19 april 2023.