Cladistiek

Orientatie	Cladogrammen
Verticaal
	ø                                                                   ø               ø                                                                             Lycopodium       ø     Anthophyta   Pteridophyta                                               Selaginella     Isoëtes   ø = naamloze clade
Horizontaal	ø ø Lycopodium ø Selaginella Isoëtes ø Anthophyta Pteridophyta	Wolfsklauwen Engels mos Biesvarens Bloemplanten Varens

Cladistiek of cladisme (kladistiek of kladisme) is een analysemethode die gebruikt wordt in de biosystematiek om de evolutionaire relaties tussen organismen te bepalen.^[1] Evolutionaire verwantschap kan alleen worden aangetoond op grond van synapomorfieën: de gemeenschappelijke eigenschappen van alle leden van een groep, die ze geërfd hebben van de laatste gemeenschappelijke voorouder van die groep.

Cladistiek verschilt van andere fylogenetische benaderingen, zoals de evolutionaire systematiek, doordat alleen monofyletische groepen worden opgenomen die alle soorten omvatten die afstammen van een bepaalde voorouder (zogenaamde clades). Afgewezen worden zowel parafyletische groepen – dat zijn groepen die wel alle directe afstammelingen van de laatste gemeenschappelijke voorouder bevatten, maar niet sommige latere afstammelingen – als polyfyletische groepen: groepen die niet alle directe afstammelingen van de voorouder omvatten.

Bij de klassieke systematiek werd voornamelijk gekeken naar de morfologische en anatomische kenmerken en de overeenkomsten daarin en naar homologieën en overeenkomsten in bouwplan.

De woorden cladistiek en cladisme zijn afgeleid van het Oudgriekse woord κλάδος, klados = "tak". Dit hangt samen met het feit dat de cladistiek veel met stambomen en cladogrammen werkt.

1. ↑ De Laet, J; Smets, E. (1994). Inleiding tot het cladisme. Belgian Journal of Botany 127: 207-229. Gearchiveerd van origineel op 4 april 2023.