Etrusken

Etrusken
Etruskische lierspeler, wandschildering in het Graf van het Triclinium, Tarquinia.
Verspreiding	Etrurië
Taal	Etruskisch
Verwante groepen	Villanovacultuur
Portaal    Landen & Volken

De Etrusken (Gr. Τυρσηνοί/Tyrsênoi of Τυρρηνοί/Tyrrhênoi; Lat. Tusci of Etrusci; Etr. Rasenna of Rasna^[1]) vormden een bevolkingsgroep met een eigen taal, het Etruskisch, en een eigen religie en cultuur. Hun gebied had de Apuaanse Alpen, die evenwijdig lopen met het dal van de Arno, de Tiber en de Tyrreense Zee als grenzen en ligt in het huidige Toscane, een deel van Umbrië en Latium op het Apennijns Schiereiland. Dit gebied noemt men in dit kader Etrurië.

De Etruskische cultuur is de eerste grote beschaving op het Italiaanse schiereiland. In hun bloeitijd (7e – 6e eeuw v.Chr.) vormden de Etrusken een van de hoogst ontwikkelde volken van de oudheid. De Etrusken vormden een betrekkelijk klein volk, zeker in vergelijking met de Grieken uit de klassieke oudheid, maar waren toch de eersten die een poging deden om het Italiaanse schiereiland te verenigen.

Rome werd 150 jaar door Etruskische koningen geregeerd en de Romeinen, die zich voor een deel vermengden met de Etrusken, dankten hierdoor hun schrift, cultuur en godsdienst ook voor een groot deel aan de Etrusken. In 280 v.Chr. versloegen de Romeinen de Etruskische steden definitief, maar de culturele invloed bleef doorwerken. Veel belangrijke Romeinse geslachten waren van oorsprong Etruskisch. Een bekende Etrusk die zeer goed geïntegreerd was in de Romeinse politieke elite en in Rome woonde was Maecenas (hij schreef wel in het Latijn, maar beschouwde zichzelf als Etrusk) en ook de beroemde dichter Vergilius had Etruskische voorouders. De bekende Romeinse keizer Trajanus was ook afkomstig uit een Etruskisch geslacht; de Ulpii.^[2] Op munten van de vrouw van de Romeinse keizer Trajanus Decius (die regeerde van 249 tot 251) is haar naam Herennia Etruscilla vermeld. Hun zoon was Herennius Etruscus, wat in beide gevallen wijst op afstamming van een Etruskische Familie.

1. ↑ Rasenna treffen we aan bij Dionysius van Halicarnassus (I 30.3.). Rasna is de gesyncopiseerde vorm van Rasenna (G. Bonfante - L. Bonfante, The Etruscan Language: an Introduction, Manchester - New York, 2002², p. 81.). Vanaf ca. 490 v.Chr. verdwijnen namelijk in Etruskische woorden de klinkers in de tweede lettergreep. We treffen ook de vorm Raśna (uitgesproken als: Rashna) op de cippus van Cortona.
2. ↑ Althans volgens het laat-antieke werk Vita Noricensis 49: genere Tusco.