Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens

Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden
Staten die het verdrag hebben ondertekend (lidstaten van de Raad van Europa).
Verdragstype	Multilateraal
Rechtsgebied	Mensenrechten
Ondertekend	4 november 1950 in Rome
In werking getreden	3 september 1953
Ondertekenaars	47 lidstaten van de Raad van Europa
Depositaris	Secretaris-generaal van de Raad van Europa
Status	Geldend
Talen	Engels en Frans
Volledige tekst	wetten.overheid.nl
Portaal    Politiek

Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), officieel Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden, is een Europees verdrag waarin mensen- en burgerrechten voor alle inwoners van de verdragsluitende staten zijn geregeld.^[1][2] Het verdrag is op 4 november 1950 ondertekend in Rome. Het werd opgesteld binnen de Raad van Europa, in navolging van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties. Sindsdien is het uitgebreid met 16 protocollen. Het EVRM verbiedt onder andere het opleggen van de doodstraf (althans, in het zesde Protocol). Het toezicht op de naleving van het EVRM legt het verdrag bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).

Met name de invoering van het elfde protocol in 1998 was ingrijpend. Tot 1998 was het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens alleen geldig in landen die het verdrag hadden geratificeerd. Sinds 1998 is het verdrag bindend voor alle lidstaten van de Raad van Europa. Ratificatie van het EVRM geldt als noodzakelijke voorwaarde om lid te kunnen worden van de Raad van Europa.

Ratificatie van het EVRM is overigens ook voorwaarde om lid te kunnen worden van de Europese Unie en de EU heeft als doelstelling om partij te worden bij het verdrag, maar dit is vooralsnog niet gebeurd. Een in 2014 door de Europese Commissie gevraagd advies aan het Hof van Justitie in Luxemburg, over verenigbaarheid ervan met het recht van de EU, viel negatief uit.^[3][4] De EU en de Raad van Europa hervatten de onderhandelingen in 2020.^[5]

1. ↑ (en) Council of Europe, Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ETS No. 005). coe.int. Council of Europe. Gearchiveerd op 4 juni 2023. Geraadpleegd op 2 juni 2023.
2. ↑ Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. wetten.overheid.nl. Gearchiveerd op 2 juni 2023. Geraadpleegd op 2 juni 2023.
3. ↑ HvJ EU 18 december 2014, Advies 2/13, ECLI:EU:C:2014:2454 (Advies krachtens artikel 218, lid 11, VWEU – Ontwerp van internationale overeenkomst – Toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden – Verenigbaarheid van dit ontwerp met het VEU en het VWEU.).
4. ↑ W.T. Eijsbouts, J.H. Jans, A. Prechal & L.A.J. Senden, Europees Recht — Algemeen Deel, Groningen: Europa Law Publishing 2015, p. 426.
5. ↑ Eerste Kamer der Staten Generaal, Toetreding van de EU tot het Europees Verdrag van de Rechten voor de Mens. www.eerstekamer.nl. Gearchiveerd op 2 juni 2023. Geraadpleegd op 2 juni 2023.