Index librorum prohibitorum

De Index librorum prohibitorum (lijst van verboden boeken) of kortweg de Index was van 1559 tot 1966 een door de paus vastgestelde lijst van boeken die katholieken niet mochten lezen omdat ze door de Rooms-Katholieke Kerk verwerpelijk werden geacht.

Het doel van de lijst was te voorkomen dat de leken-gelovigen zouden worden gecorrumpeerd en dat probleem werd als acuut aangevoeld nadat de boekdrukkunst de verspreiding van boeken op zeer ruime schaal had mogelijk gemaakt. Tot die tijd kon de Kerk elke geschreven tekst die zij als ketters beschouwde gemakkelijk vernietigen. Maar daarna kon de Kerk niet meer voorkomen dat de boeken werden verspreid, en dus moesten ze worden verboden. Katholieke geleerden en studenten dienden toestemming aan hun geestelijk overste te vragen om de vermelde boeken te lezen voor studie en eventuele weerlegging; vrijwel altijd werd dit toegestaan, daar de Index voorop de bescherming van de eenvoudige gelovigen tegen dwalingen en immoraliteit ten doel had.