Nadere Reformatie

De Nadere Reformatie is een stroming in de Nederduitse Gereformeerde Kerk (na 1816 de Nederlandse Hervormde Kerk) waarvan de vertegenwoordigers in de periode 1600-1750 aandrongen op de innerlijke doorleving van de gereformeerde leer en de persoonlijke levensheiliging op alle terreinen van het leven. Omdat zij ook kritiek hadden op de overheidsbemoeiing in veel kerkelijke zaken (waaronder de aanstelling van predikanten) was er nogal eens sprake van een moeizame verhouding met de regenten. De vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie bleven ondanks hun radicale kritiek binnen de Nederduitse Gereformeerde Kerk. Hiermee moeten zij onderscheiden worden van de radicaal separatistische (niet-kerkelijke) stroming, volgelingen van Jean de Labadie, die een gemeente van slechts 'ware gelovigen' voorstond.

De Nadere Reformatoren verspreidden hun idealen via hun preken en ook door middel van boeken die nog steeds [vaak in gewijzigde spelling] herdrukt of hertaald worden.

De bestudering van de Nadere Reformatie heeft in de laatste decennia van de twintigste eeuw een nieuw stevig impuls gekregen binnen de gereformeerde gezindte in Nederland. Regelmatig verschenen als oriëntatie op de wortels van het huidige kerkelijk leven nieuwe studies. Ook zijn veel populaire levensbeschrijvingen van oudvaders uitgegeven. Hoewel de aanduiding 'Nadere Reformatie' al gebruikt werd door Jacobus Koelman is de term pas in de tweede helft van de twintigste eeuw binnen het kerkhistorisch onderzoek in gebruik genomen. Voor deze periode sprak men soms van piëtisme, een term die ook gebruikt wordt voor vroomheidsbewegingen in andere landen, zoals het luthers piëtisme.