Operatie Overlord

Operatie Overlord
Onderdeel van de Tweede Wereldoorlog
Amerikaanse soldaten van de USS Samuel Chase verlaten de landingsboot op Omaha Beach op 6 juni 1944
Datum	6 juni - 25 augustus 1944
Locatie	Normandië, Frankrijk
Resultaat	Geallieerde overwinning
Strijdende partijen
Westerse geallieerden Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Canada Frankrijk Nazi-Duitsland
Leiders en commandanten
Dwight D. Eisenhower Bernard Montgomery Bertram Ramsay Trafford Leigh-Mallory Gerd von Rundstedt Erwin Rommel Friedrich Dollmann
Troepensterkte
Bijna 3.000.000 manschappen[1] 380.000 (23 juli)[2] 1.000.000+[a]
Verliezen
Verenigde Staten: 125.847 doden en gewonden[3] Verenigd Koninkrijk en Canada: 83.045 doden en gewonden[3] Frankrijk: 15.000 - 20.000 burgerdoden[4] 393.689 doden, gewonden en krijgsgevangenen[4]

Operatie Overlord was tijdens de Tweede Wereldoorlog de codenaam voor de grootscheepse landing door de westerse geallieerden op de Normandische kust met als doel het door nazi-Duitsland bezette West-Europa terug te veroveren.^[5] Operatie Overlord begon in de avond en nacht van maandag 5 op dinsdag 6 juni 1944 met de grootste amfibische landing van militairen in de geschiedenis. Terugkijkend betekende 'Overlord' het begin van de bevrijding van West-Europa van de bezetting door Duitse troepen onder leiding van dictator Hitler. In Oost-Europa waren geallieerde troepen van de Sovjet-Unie bezig met een opmars tegen het nazi-regime en twee dagen daarvoor was Rome door de geallieerden veroverd.

De operatie startte met luchtlandingen en een massale amfibische aanval in de vroege morgen van 6 juni.^[6] De feitelijke landing werd voorafgegaan door een breed opgezette afleidingsmanouvre, Operatie Fortitude, waar bij de Engelse kustplaats Dover en in het Zuiden van Schotland en Ierland nagemaakte militaire voer- en vaartuigen en legereenheden werden opgesteld en er op grote schaal valse geheime berichten werden verstuurd.^[7] Dat bracht de Duitsers er toe een groot deel van hun troepen bij Pas-de-Calais op te stellen. Bij de uiteindelijke landing enkele honderden kilometers zuidelijker, op de Normandische kust, waarbij duizenden soldaten sneuvelden, kon zo een bruggenhoofd worden geslagen. De militaire tactiek was dit te behouden en uit te breiden, waarvoor diverse reeksen operaties werden ondernomen.

Na zeven weken van zware gevechten wisten de geallieerden tijdens Operatie Cobra door de sterke Duitse verdedigingslinies te breken. Vervolgens lukte het om de Duitsers in de val te lokken bij Falaise en kon de strijd in het geallieerd voordeel beslist. De weg naar Parijs kon door het ontregelen van de aanvoerlijnen van het Duitse leger en door de inzet van een grote troepenmacht en materieel worden vervolgd. Mede door plaatselijk verzet kon de Franse hoofdstad eind augustus worden ingenomen. Men beschouwt de bevrijding van Parijs over het algemeen als het einde van Operatie Overlord.

De eerste dag van Overlord werd en wordt aangeduid met D-day, een term die vaak ook wordt geassocieerd met de hele operatie.^[8]

1. ↑ US History: US History, Battle of Normandy
2. ↑ Zetterling, p. 32: "When Operation Cobra was launched, the Germans had brought to Normandy about 410,000 men in divisions and non-divisional combat units. If this is multiplied by 1.19 we arrive at approximately 490,000 soldiers. However, until 23 July, casualties amounted to 116,863, while only 10,078 replacements had arrived."
3. ↑ ^{a b} D-Day Museum, Portsmouth: D-Day Museum Portsmouth
4. ↑ ^{a b} Lecouturier, Y., De stranden van de landing, Éditions Ouest-France, 2000, pag. 119
5. ↑ Hoewel Duitsers, geallieerden en naoorlogse recensenten de term 'invasion/invasie' bezig(d)en, is dit strikt genomen onjuist: de bedoeling van de landing was geen opvolgende 'bezetting' van Frankrijk.
6. ↑ Tijdstip gerekend naar de Britse dubbele zomertijd die een uur voorliep op de Middeneuropese of Duitse tijd. De eerste Britse Horsa-zweefvliegtuigen stonden om 23:15 uur (Duitse tijd) op Normandische bodem bij Benouville, d.w.z. in de ogen van het lokale Duitse garnizoen nog op 5 juni 1944.
7. ↑ Operatie Fortitude - Voorbereidingen voor de landing in Normandië (19 februari 2016). Geraadpleegd op 6 juni 2024.
8. ↑ Zie onder andere het boek en de film The Longest Day van Cornelius Ryan.

Citefout: Er bestaat een label <ref> voor de groep "kleine-letter", maar er is geen bijbehorend label <references group="kleine-letter"/> aangetroffen