Randstad (gebied)

De Randstad is een grootstedelijk gebied waar verschillende agglomeraties met eigen centrumsteden aan elkaar gegroeid of groeiende zijn. Het ligt in het westen van Nederland. Als veelkernige stedelijke concentratie^[1] wordt het een conurbatie genoemd. De Randstad wordt niet geheel eenduidig gedefinieerd en de naam staat voor variabele entiteiten. De Randstad omvat in ieder geval de vier grootste stadsagglomeraties van Nederland: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Omdat de grootste Nederlandse groeistad, Almere, tot de Randstad kan worden gerekend is Flevoland als vierde provincie in deze conurbatie betrokken.^[2]

De Randstad wordt vaak gedefinieerd als de rij van losse en half-losse steden en voorsteden die er in elk geval deel van uitmaakt: dan bestaat de Randstad ofwel uit twee losse helften, of is het een half-open ring of hoefijzer rondom het veel minder bebouwde Hollands-Utrechts weidegebied van het Groene Hart. Alternatief kan men ook dit soort landelijke gebieden tot het bereik van de Randstad rekenen of simpelweg uitgaan van de grenzen van de vier 'Randstadprovincies': Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland, wat ongeveer overeenkomt met de informele notie 'Westen des lands'. De Randstad bestaat in zo'n bredere definitie slechts voor een derde uit stedelijk gebied. Zij omvat 15 procent van het landoppervlak van Nederland en heeft een derde van het stedelijk gebied van Nederland binnen haar grenzen.^[3]

De Randstad is de grootste conurbatie van Nederland en telt, afhankelijk van de begrenzing, tussen de 4,5^[4] (schatting uit 2006) en ruim 8,3 miljoen^[5][6] (schatting uit 2020) inwoners. Daarmee is het gebied een van de grootste (semi-)agglomeraties van Europa. De Randstad is geen bestuurlijke eenheid: politieke beslissingen worden genomen door het rijk, de provincies, de gemeenten en door onderlinge samenwerkingsverbanden, zoals de Noord- en Zuidvleugel en de Utrechtse Stadsregio.

1. ↑ Michiel van Meeteren, Ben Derudder, Frank Witlox, 'De polycentrische ruimte', in: Kobe Boussauw e.a.: Het Vlaams gewest als polycentrische ruimte : van semantiek tot toepassing, 2013, Heverlee: Steunpunt Ruimte, 11-49, https://biblio.ugent.be/publication/4181100/file/6805345.
2. ↑ Regio Randstad. nl-prov.eu. Huis van de Nederlandse Provincies. Geraadpleegd op 25 januari 2022.
3. ↑ Jan Ritsema van Eck, Hans van Amsterdam, Johan van der Schuit,Ruimtelijke ontwikkelingen in het stedelijk gebied. Dynamiek stedelijke milieus 2000-2006, Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), Den Haag/Bilthoven, 2009.
4. ↑ Jan Ritsema van Eck, Frank van Oort, Otto Raspe. Femke Daalhuizen. Judith van Brussel (2006). Vele steden maken nog geen Randstad. Ruimtelijk Planbureau. ISBN 90-5662-5055. Geraadpleegd op 17 mei 2019.
5. ↑ Bevolking op 1 januari en gemiddeld; geslacht, leeftijd en regio (gewijzigd op: 10 mei 2019) cbs.nl
6. ↑ (en) Randstad Monitor 2017, Representation of the Randstad Region, Brussel, België