Steen der wijzen

De steen der wijzen (Latijn: lapis philosophorum) is een legendarische alchemistische substantie waarvan men geloofde dat men er gewone metalen in edelmetalen mee kon veranderen, met name in goud. De steen werd tevens beschouwd als heelmiddel bij alle kwalen (panacee) en als levensverlengend middel, in de Chinese (in tegenstelling tot de Europese) alchemie zelfs als middel tot onsterfelijkheid.^[1]

Traditioneel wordt het vinden van de steen der wijzen als het hoofddoel van de alchemie beschouwd. De transmutationele ('stof-omzettende') alchemie, was onderverdeeld in chryso-poëia (Grieks voor 'goud maken'), en argyro-poëia ('zilver maken').^[2] Het totale productieproces dat moest resulteren in de Steen stond bekend als het 'Grote Werk' (Latijn: magnum opus).

De benaming 'steen der wijzen' ontstond doordat alchemisten naar zichzelf verwezen als 'filosofen', zoals in de tekst Turba philosophorum. In alchemistische geschriften komen naast 'steen der wijzen' ook elixir (oorspronkelijk Arabisch) en rode tinctuur voor. Om hun teksten 'hermetisch' (ontoegankelijk) te maken gebruikten de alchimisten nog diverse andere verhullende termen, zoals 'basilisk', 'salamander' en 'kameleon'.^[3]

Ondanks de claims van alchemisten als Nicolas Flamel dat ze goud hadden gemaakt, is die mogelijkheid pas overtuigend aangetoond door Glenn Seaborg. In 1980 slaagde hij er met behulp van nucleaire technieken in op microscopische schaal van bismut goud te maken.

1. ↑ Principe, L. The Secrets of Alchemy. Chicago: Chicago University Press, 2013, p. 5.
2. ↑ Principe, L. The Secrets of Alchemy. Chicago: Chicago University Press, 2013, p. 13.
3. ↑ C. Priesner & K. Figala. Alchemie: Lexikon einer hermetischen Wissenschaft. 1998, p. 215-216.