Toropets-Cholmoffensief

Slag om Moskou
Onderdeel van de Tweede Wereldoorlog
Datum	9 januari 1942 – 6 februari 1942
Locatie	Regio ten noordwesten van Moskou
Resultaat	Overwinning voor de Sovjet-Unie
Strijdende partijen
Noordwestelijk Front 16e leger
Leiders en commandanten
luitenant-generaal P.A. Koerotsjkin maarschalk Ernst Busch
Troepensterkte
122 200 manschappen onbekend
Verliezen
29 210 doden en gewonden 12 000 doden en gewonden

Het Toropets-Cholmoffensief was een gevecht aan het Oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog van 8 januari 1942 tot 6 februari 1942. Nadat de Duitse aanval op Moskou was vastgelopen, begon het Rode Leger op 5 december met zijn offensief. In de eerste fase werden de Duitse pantserlegers ten noorden en ten zuiden van Moskou verslagen, waardoor de directe bedreiging voor Moskou werd weggenomen. Na dit succes breidde Jozef Stalin het offensief uit naar de flanken en de Sovjets probeerden de Duitse Heeresgruppe Mitte te omsingelen. Het Noordwestelijk Front vormde de noordelijke arm van deze tangbeweging. Volgens het aanvalsplan moesten ze door de stellingen van het Duitse 16e leger breken, oprukken in de richting van Vitebsk en Smolensk en contact maken met het Brjanskfront, dat vanuit het zuiden zou aanvallen.

Na een korte strijd braken de Sovjetlegers door de Duitse verdediging tussen het Ilmen- en het Seligermeer, maar hun aanvallen waren niet overal succesvol. In het noorden hielden de Duitsers stand in Staraja Russa, een strategisch verkeersknooppunt, waar zich de opslagplaatsen van het Duitse 16e leger bevonden. Meer naar het zuiden boekten de legers van het Noordwestelijk Front wel successen. Twee Stoottroepenlegers vielen de grens tussen het 16e leger en het 9e leger aan en ze braken door de Duitse verdediging. Het 3e Stoottroepenleger rukte op naar het westen. Een deel zwenkte naar het noordwesten om het Duitse korps bij Demjansk te omsingelen. Het Vierde Stoottroepenleger rukte op naar het zuidwesten, vernietigde een Duits regiment bij Andreapol en veroverde Toropets.

Hoewel het Noordwestelijk Front grote terreinwinst boekte, bereikte het Toropets-Cholmoffensief zijn strategische doel niet. Heeresgruppe Mitte was niet omsingeld en Leningrad werd nog steeds belegerd. Toch kon het offensief als een overwinning worden beschouwd. Er was een diepe saillant in de Duitse linie ontstaan, die de noordelijke flank van de Rzjev-saillant bedreigde. De Sovjets gebruikten de saillant als startpositie voor het Rzjev-Vjazmaoffensief in augustus 1942 en november 1942. Er was geen duidelijk einde aan het Toropets-Cholmoffensief, maar de gevechten werden op twee afzonderlijke plaatsen verder gezet. In de saillant van Demjansk hadden de Sovjets ongeveer 100 000 Duitsers omsingeld en in Cholm werden 5 000 Duitsers belegerd.