Twaalftafelenwet

De Twaalftafelenwet, of Wet der twaalf Tafelen (Latijn: Leges of Lex duodecim Tabularum, Lex XII Tabularum, Duodecim Tabulæ), vermoedelijk uitgevaardigd in 451-450 v.Chr., was het oudste geschreven recht van het Romeinse Rijk.^[1][2] Hij is opgesteld ten tijde van de Romeinse Republiek door een speciaal daarvoor benoemd tienmanschap, de decemviri legibus scribundis en werd bekendgemaakt door twaalf bronzen platen die op het Forum Romanum werden geplaatst. Daarmee markeerde de Twaalftafelenwet de overgang van een gewoonterecht dat slechts gekend werd voor een geprivilegieerde groep van gestudeerden, naar geschreven wetten die door de stad waren uitgevaardigd en kenbaar waren voor iedereen. De teksten waren meer dan duizend jaar de basis voor de vorming van het Romeinse recht en enkele beginselen en rechtsfiguren zijn nog te vinden in het huidige Belgische en Nederlandse recht.^[3] De volgende alomvattende codificatie vond plaats in opdracht van de Byzantijnse keizer Justinianus I in de 6e eeuw, genaamd de Codex Justinianus.

1. ↑ XYZ van de Grieks-Romeinse Oudheid. ensie.nl. Ensie.
2. ↑ 'Vermoedelijk': Als wordt uitgegaan van het bestaan van de Wet van de Twaalf Tafelen, blijkt uit de bepaling dat de Tiber als grens van Rome wordt aangeduid, maar ook uit opbouw, taalgebruik, gebruikte begrippen e.d., dat de teksten rond deze jaren tot stand moeten zijn gekomen.
3. ↑ Steinberg, S. 'The Twelve Tables and Their Origins: An Eighteenth-Century Debate' Journal of the History of Ideas deel 43, nr. 3 (1982) 379–396, 381