Verdrag van Waitangi

Het Verdrag van Waitangi (Engels: Treaty of Waitangi, Maori: Tiriti o Waitangi) was een verdrag getekend op 6 februari 1840 tussen vertegenwoordigers van het Britse rijk en enkele Maori-stamhoofden. Dit verdrag was nodig omdat er een stroeve verhouding was tussen beide groepen met betrekking tot onder andere de verdeling van land.

Na het tekenen van dit verdrag werd Nieuw-Zeeland een zelfstandige Britse kolonie en waren er afspraken over de verdeling van het land. De Maori gaven koningin Victoria (en dus het Britse rijk) het exclusieve recht om land te kopen in ruil voor privileges. De Maori werd een ongestoord bezit van hun land, wouden en wateren gegarandeerd. De Maori dachten dat heel Nieuw-Zeeland aan hen toebehoorde, maar de Britten bepaalden dat dit alleen gold voor de gebieden die al door de Maori bewerkt of bebouwd werden. Dit misverstand kon ontstaan doordat er twee verschillende versies van het verdrag bestonden, één in het Engels en één in het Maori. Tot op de dag van vandaag zijn hier nog meningsverschillen over.

In de eerste jaren na het tekenen van het verdrag leidde het verschil van inzicht tussen de Maori en de blanke kolonisten – de Pakeha in de Maori-taal – tot enkele losstaande conflicten, maar in 1860 kwam het tot de Landoorlogen of Maori-oorlogen. Deze begonnen in Taranaki. Aanleiding was de verkoop van land aan de Britse regering door een stamhoofd van de Te Ati Awa-stam die zonder toestemming van zijn onderdanen handelde. Toen de stam de transactie niet erkende en de Britse nederzetting in brand stak, nam de regering wraak en stuurde 10.000 man om het land met geweld in te nemen. De meeste stammen op het Noordereiland reageerden door de Te Ati Awa te steunen, waardoor het conflict enorm groeide.