Verkiezingen voor het Europees Parlement 2024

Europees Parlementsverkiezingen 2024
Banner aan het Europees Parlement in Straatsburg
Datum	6–9 juni 2024[1]
Orgaan	Europese Unie
Te verdelen zetels	720
Opvolging verkiezingen
← 2019     2029 →
Portaal    Politiek Europa

In 2024 vonden er verkiezingen voor het Europees Parlement plaats in de Europese Unie, waarbij circa 370 miljoen kiesgerechtigde burgers van de 27 lidstaten samen een volksvertegenwoordiging kiezen die een zittingsduur heeft van vijf jaar. Het was de tiende keer dat het Europees Parlement rechtstreeks werd gekozen en de eerste keer sinds het Verenigd Koninkrijk de unie verliet. De verkiezingen vonden plaats in de periode van 6 tot en met 9 juni 2024.^[1] Aftrap voor de centrale campagne vond plaats op 29 april door het zittende Parlement met de video "Use your Vote".^[2][3] Estland en Nederland waren de eerste landen waar werd gekozen, gevolgd door Ierland en Tsjechië. In de meeste lidstaten werd op zaterdag en zondag gestemd. De laatste stembussen sloten zondag om 23:00 in Italië, waarna de (voorlopige) verkiezingsuitslagen bekend werden gemaakt.

Het Europees Parlement heeft samen met de Raad van de Europese Unie, dat is de vergadering van vakministers uit de lidstaten, de wetgevings- en begrotingstaak in de Unie.^[4] Het Parlement oefent ook namens de burgers de politieke controle uit op de uitvoerende organen van de Unie.^[5] De regels voor de verkiezingen zijn vastgelegd in de Europese verkiezingsakte van 1976, iedere lidstaat heeft binnen deze regels bepaald hoe de verkiezingen op nationaal niveau zullen worden georganiseerd.^[6][7] De officiële inwoners van een lidstaat kunnen uitsluitend stemmen op een kandidaat of lijst uit het land waar ze wonen. Heeft een inwoner van een lidstaat echter een andere EU-nationaliteit, dan kan ook op kandidaten uit het thuisland gestemd worden.^[8] Woont een EU-burger buiten de Unie, dan gelden er per thuisland verschillende regels.^[9]

De fractie van de centrum-christendemocraten EVP bleef met voorspeld 189 zetels de grootste, de progressieve sociaal-democratische S&D (135), de liberale Renew (80) en de Groenen (52) verloren, de nationalistisch-conservatieve populisten ECR (72) en radicaal-rechtse ID (58) wonnen, vooral door stemmen in Italië en Frankrijk.^[10] Bij de niet-geregistreerden (98) zijn nieuwe nationale partijen in het Parlement ondergebracht als de Hongaarse centrum-rechtse Tisza, die is uitgenodigd zich aan te sluiten bij de EVP fractie, alsmede de Hongaarse uiterst rechts conservatieve Fidesz, die zich mogelijk aansluit bij ECR en de Duitse extreemrechtse Alternative für Deutschland, die bij ID is aangesloten maar daar voor fractiegenoot Rassemblement national niet meer welkom is.

1. ↑ ^{a b} "Raad bevestigt: verkiezingen Europees Parlement van 6 tot en met 9 juni 2024", Europese Raad, 22 mei 2023, online geraadpleegd op 23 mei 2023. Gearchiveerd op 22 mei 2023.
2. ↑ Mulder, Jasper, EU start campagne voor Europese verkiezingen met indrukwekkende film. Adformatie (ma, 29/04/2024 - 12:15). Geraadpleegd op 29 april 2024.
3. ↑ (en) Use your vote – European elections 2024 video – English (subtitled) 16:9. Multimedia Centre. Geraadpleegd op 15 mei 2024.
4. ↑ De Raad van de Europese Unie is al naar gelang het onderwerp wisselend samengesteld uit de 27 vakministers van de EU-lidstaten die verantwoordelijk zijn op het betreffende gebied. Er is ook een EU orgaan dat bestaat uit staatshoofden of regeringsleiders, de Europese Raad. Beide moeten worden onderscheiden van de internationale organisatie Raad van Europa.
5. ↑ Artikel 14 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.
6. ↑ Het Europees Parlement: verkiezingsprocedures. www.europarl.europa.eu. Europees Parlement (31 oktober 2023). Geraadpleegd op 29 april 2024.
7. ↑ Resolutie Europees Parlement 11 november 2015: Hervorming van de kieswet van de EU
8. ↑ (en) What are European elections and how do they work?. European elections 2024: all you need to know. Geraadpleegd op 22 mei 2024.
9. ↑ (en) European Elections 2024 – registration deadlines for EU citizens abroad. European Union External Action. Geraadpleegd op 22 mei 2024.
10. ↑ Hongaarse oppositieleider Péter Magyar wint fors • Grote winst partij Meloni in Italië. nos.nl (9 juni 2024). Geraadpleegd op 10 juni 2024.