Vila

Una vila (var. viala, viela^[1]) o ciutat (var. ceutat, cieutat^[2]) es una entitat urbana fòrtament poblada e dotada d'un teissut economic diversificat. Las vilas concentran egalament la màger part dels poders politics, administratius, economics, culturals e intellectuals. Dempuèi lo començament del sègle XXI, la màger part de la populacion mondiala es urbanizada e viu dins de vilas.

Las vilas son probablament aparegudas a la fin de la Revolucion Neolitica dins de regions agricòlas. Las causas a l'origina de la fondacion d'una vila son variadas e complèxas. Es sovent dictada per de critèris economics (ressorsas naturalas, caireforc mercand, pòrt natural...), militars (ponch defensiu, ponch estrategic...) o culturals (luòcs sacrats, preséncia d'una universitat...). Se las condicions son favorablas, una vila se pòt desvolopar e assegurar de foncions de mai en mai diversificadas. Pasmens, pòt tanben desaparéisser siá a causa d'un abandon siá a causa d'una destruccion. Los principis que govèrnan l'estructura e l'organizacion de la ciutat son estudiats en arquitectura e en urbanisme.

Las vilas an de talhas e de foncions plan divèrsas. Possedisson generalament d'institucions politicas localas que s'ocupan de la gestion dels afars locals. Las vilas independentas èran frequentas pendent l'Antiquitat e l'Edat Mejana. La formacion dels Estats modèrnes a reduch lo nombre de vilas autonòmas mas de ciutats-Estats existisson encara dins lo mond actual (Mónegue, Singapor...).

1. ↑ Lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana, Dicod'Òc, cèrca « ville », consultat lo 22 d'agost de 2023, [1].
2. ↑ Lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana, Dicod'Òc, cèrca « cité », consultat lo 22 d'agost de 2023, [2].