Antropogeneza

Ten artykuł dotyczy teorii biologicznej genezy człowieka. Zobacz też: geneza człowieka jako osoby.

Ten artykuł od 2016-02 wymaga uzupełnienia informacji. Artykuł należy uzupełnić o istotne informacje: Rozbudować rozdział o Homo erectus, dodać informacje o neandertalczykach, opisać dwie główne teorie co do miejsca powstania Homo sapiens: pożegnania z Afryką, autorstwa Leakeyów i policentryczną, poprawić także rozdziały o narodzinach kultury i cywilizacji.. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Antropogeneza (gr. ánthrōpos – człowiek, génesis – pochodzenie) – filogeneza człowieka, czyli pochodzenie, droga rozwojowa i procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania anatomicznie nowoczesnego człowieka rozumnego (Homo sapiens), wyjaśniane na gruncie teorii ewolucji w oparciu o osiągnięcia antropologii, filogenetyki molekularnej i antropolingwistyki.

Jedną z proponowanych hipotez jest ta autorstwa polskich naukowców, Konrada Fiałkowskiego i Tadeusza Bielickiego, dotycząca powstania mózgu ludzkiego dzięki wcześniejszej adaptacji mózgu hominidów do warunków stepowiejącego środowiska tropikalnej sawanny Afryki Wschodniej (późny pliocen – wczesny i środkowy plejstocen). Warunki klimatyczne i ostra konkurencja z silniejszymi drapieżnikami wymusiły stosowanie specyficznej techniki polowania – metody długotrwałego biegu, nieprzerywanego mimo sygnałów o zagrożeniu organizmu przegrzaniem. Model adaptacji do takich biegów, zachodzącej pod wpływem wyjątkowo silnego nacisku selekcyjnego, został opracowany z wykorzystaniem pracy Johna von Neumanna (zob. też architektura von Neumanna) na temat niezawodnych systemów z zawodnych elementów. Tworzenie „zapasowych” neuronów i równoległych połączeń między nimi miało doprowadzić do szybkiego wzrostu mózgu, który nie był skorelowany ze wzrostem sprawności myślenia. Twórcy modelu uważają, że ten proces był tylko preadaptacją do późniejszego rozwoju mózgu, np. powstania mowy (zob. ośrodek Wernickego, ośrodek Broki)^[1][2][3].