Ten artykuł należy dopracować |
bóg piękna, światła, życia, zarazy, śmierci, muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku, patron sztuki i poezji, przewodnik muz i Charyt | |
Apollo Sauroktonos (zabijający jaszczurkę) – rzeźba Praksytelesa | |
Występowanie | |
---|---|
Atrybuty | |
Siedziba | |
Teren kultu | |
Odpowiednik |
Apollo (w mitologii rzymskiej) |
Rodzina | |
Ojciec | |
Matka | |
Rodzeństwo |
Artemida (siostra-bliźniaczka) |
Dzieci |
z Ftyją: |
Apollo (gr. Ἀπόλλων Apóllōn, zwany też Φοῖβος Phoibos ‘Jaśniejący’, łac. Apollo) – w mitologii greckiej syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy. Urodził się na wyspie Delos i należał do dwunastu najważniejszych bogów Olimpu[1].
Bóg piękna, światła, życia, śmierci, zarazy, muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku, natchnienia, lecznictwa i uzdrawiania, łucznictwa. Patron kawalerów, wieszczek, sztuki i poezji, przewodnik muz (Ἀπόλλων Μουσηγέτης, Apóllōn Mousēgétēs). Utożsamiany z postacią Apolla Epikuriosa – boga uzdrawiania, który uratował mieszkańców Figalei przed epidemią dżumy. Na znak wdzięczności zbudowali oni świątynię Apollina w Bassaj[2]. Uznawany za boga odwracającego zło i przynoszącego zbawienie. Otrzymał od Rzymian przydomek medicus (uzdrawiający, zdrowy). Zostaje wspomniany w przysiędze Hipokratesa[3] jako Apollin lekarz.
Postać Apolla pojawiała się w poezji i sztukach pięknych. Jean de La Fontaine wykorzystał motyw Febusa i Boreasza w jednej ze swoich bajek z 1668 r. Innym przykładem jest obraz z 1914 r. Giorgio de Chirico Pieśń o miłości (Le chant d'amour) przedstawiający enigmatyczną kombinację popiersia Apolla przymocowanego do ściany domu i gumowej rękawicy. Na pierwszym planie znajduję się ciemnozielona kula, a w tle stoi dymiący pociąg[4]. Swoją siedzibę miał na szczycie góry Parnas w Delfach, skąd zsyłał natchnienie. Mury okalające dom Apolla okalały też miejsce słynnej wyroczni delfickiej.
Apollo był uznawany za najprzystojniejszego męskiego boga spośród greckich bóstw. Smukły, o złotych lokach, onieśmielał spojrzeniem swoich jasnoniebieskich oczu.
Podobnie jak inni greccy bogowie, miał wady. Przejawiał zazdrość i zawistność. Dał wyraźny przykład tych cech podczas konkurencji z Marsjaszem, frygijskim satyrem flecistą, o miano najlepszego muzyka. Nawet kiedy ten przyznał mu pierwszeństwo, Apollo skrępował mu ręce i nogi, przywiązał do drzewa i obdarł żywcem ze skóry. Gdy na powrót począł szarpać struny, zdarta z Marsjasza skóra rozpoczęła taniec.
Kiedy Zeus raził piorunem Asklepiosa (syna Apolla), ten w zemście zabił kilku cyklopów z kuźni Hefajstosa. Za tę zbrodnię Apollo musiał przez dziewięć lat służyć jako parobek u króla Admeta w Tesalii.
Z kultem boga wiąże się szał apolliński – prąd filozoficzno-artystyczny nawiązujący do idealizmu oraz esencjalizmu. Przeciwstawiano mu szał dionizyjski – rozpustę, który miał odżegnywać się od narzucania człowiekowi stałych form, a w momencie dionizji odsłaniać prawdziwe życie, wypływające jak gdyby z niewyczerpywalnego źródła, na miarę bergsonowskiego elan vital.
© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search