Falsyfikacja

Falsyfikacja (łac. falsum – fałsz) – odmiana jednego z rozumowań zwanego sprawdzaniem. Termin ten rozpowszechniony został za sprawą krytycznego racjonalizmu Karla Poppera i stał się jedną z podstaw metody naukowej^[1].

Wnioskowanie falsyfikujące przebiega według schematu modus tollendo tollens:

Przesłanki:

1. Teoria T implikuje jednostkowe zdarzenie obserwacyjne o.
2. Zdarzenie obserwacyjne o nie zachodzi.

Wniosek: Teoria T jest fałszywa (nieadekwatna).

Wnioskowaniu temu odpowiada następujący zapis w języku rachunku zdań:

${\displaystyle [(T\Rightarrow o)\land \lnot o]\Rightarrow \lnot T}$

Przykład wnioskowania według tego schematu:

Przesłanki:

1. Twierdzenie, że Ziemia jest płaskim dyskiem, implikuje, że nie da się jej okrążyć.
2. Nie jest prawdą, że nie da się okrążyć Ziemi - bo de facto wielokrotnie różni ludzie okrążyli Ziemię.

Wniosek: Ziemia nie jest płaskim dyskiem

Powyższe rozważania zakładają dodatkowo, że:

• Grawitacja działa zawsze prostopadle do dysku, czyli człowiek znajdujący się poza obrysem powierzchni dysku (np. na krawędzi) nie będzie w stanie się na nim utrzymać.
• Przemieszczanie się następuje tradycyjnymi metodami transportu.