Back جيش بولندا الشعبي Arabic Polská lidová armáda Czech Polnische Volksarmee German Ένοπλες Δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας Greek Polish People's Army English Ejército Popular Polaco Spanish ارتش خلق لهستان Persian Armée populaire de Pologne French Tentara Rakyat Polandia ID Ludowe Wojsko Polskie Italian
| LWP | |
.jpg) Orzeł wojskowy LWP z okresu PRL | |
| Państwo | |
|---|---|
| Historia | |
| Data sformowania |
1943/1944 |
| Data rozformowania |
1990 |
| Pierwszy dowódca |
ppłk dypl. Zygmunt Berling |
| Święto |
15 sierpnia (1943–1946) |
| Dane podstawowe | |
| Wiek poboru |
19 lat |
Ludowe Wojsko Polskie (LWP) – nieoficjalna nazwa zależnych od ZSRR formacji Wojska Polskiego z lat 1944–1989. Nazwa ta stworzona została w celach propagandowych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i odnosiła się zarówno do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z okresu II wojny światowej, jak i późniejszych Sił Zbrojnych PRL[2][3][4][5][6]. Ludowe Wojsko Polskie było zdominowane i kontrolowane przez polskie partie komunistyczne (PPR, a od 1948 PZPR[b]), podlegając jednocześnie dowództwu sił zbrojnych ZSRR. Od 1955 LWP było członkiem Układu Warszawskiego[7][2][4].
W maju 1943 w Sielcach nad Oką w ZSRR, rozpoczęto formowanie 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Na przełomie 1943 i 1944 sformowano kolejne polskie jednostki w ZSRR, które utworzyły 1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych, rozwinięty 16 marca 1944 w 1 Armię Polską w ZSRR.
W okresie II wojny światowej sformowano dwie armie Wojska Polskiego, w skład których wchodziło 10 dywizji piechoty, 5 brygad pancernych, brygada kawalerii, 2 brygady saperów, 3 dywizje i kilka brygad artylerii oraz mniejsze oddziały, jak również 4 dywizje lotnictwa. Pod koniec 1944 w ich skład wchodziło około 180 tys. osób.
Pierwszą bitwą polskich oddziałów na froncie wschodnim, była bitwa pod Lenino 12–13 października 1943. Następnie oddziały Wojska Polskiego wspólnie z Armią Czerwoną walczyły z wojskami niemieckimi na terytorium Polski, w Niemczech i Czechosłowacji; uczestniczyły m.in. w walkach na przyczółku warecko-magnuszewskim i w bitwie pod Studziankami w sierpniu 1944, w tym czasie też brały udział w walkach o przyczółek czerniakowski. Później brały udział w walkach o przełamanie niemieckich umocnień Wału Pomorskiego, w ramach których zdobywano w marcu 1945 silnie umocnioną twierdzę kołobrzeską. W wyniku walk o umocnienia Wału Pomorskiego oddziały Wojska Polskiego poniosły ciężkie straty, zginęło 5 tys. żołnierzy, a 11 tys. odniosło rany.
Końcowym etapem walk był udział jednostek w operacji berlińskiej, w której uczestniczyły 1 i 2 Armia WP oraz jednostki odwodowe NDWP. W bitwie o Berlin w składzie 1 Frontu Białoruskiego wzięły udział 1 Warszawska Dywizja Piechoty, 2 Pomorska Brygada Artylerii Haubic, 1 Samodzielna Brygada Moździerzy oraz 6 samodzielny warszawski zmotoryzowany batalion pontonowo-mostowy. W walkach o stolicę Niemiec poległo 7 tys. żołnierzy, a 17 tys. zostało rannych.
Koniec wojny zastał Wojsko Polskie w okresie intensywnego rozwoju organizacyjnego. W wyniku mobilizacji liczebność wojska we wrześniu 1945 roku wynosiła 440 tysięcy. Na wyzwalanych obszarach organizowano okręgi wojskowe. Powracającą do kraju 2 Armię WP przeznaczono do ochrony zachodniej granicy państwa. Granicę południową obsadziły jednostki 1 Armii WP. W tym czasie oddziały wojskowe, a szczególnie Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, wykorzystywano przeciwko polskiemu podziemiu zbrojnemu. Utworzono grupy ochronno-propagandowe dla komisji głosowania ludowego. Do walki z polskim podziemiem Państwowy Komitet Bezpieczeństwa skierował: 47 pułków piechoty, 2 brygady artylerii ciężkiej, 18 pułków artylerii lekkiej, 5 samodzielnych dywizjonów artylerii ciężkiej, 5 pułków czołgów, 3 pułki kawalerii i jeden pułk saperów Wojska Polskiego. Walczono również z ukraińskim podziemiem zbrojnym. Kulminacją walk z jednostkami UPA była operacja militarno-przesiedleńcza, tzw. Akcja „Wisła”.
10 sierpnia 1945 został wydany „dekret o częściowej demobilizacji WP”. Kolejne jej fazy miały miejsce w lutym i grudniu 1946. W efekcie redukcji wojska w latach 1945–1948 na początku 1949 liczyło ono ok. 140 tys. żołnierzy. Głęboka redukcja wojska w latach 1945–1948 i utrata przez nie zdolności do podjęcia skutecznych działań obronnych spowodowały, że w 1949 przyjęto 7-letni plan rozbudowy wojska. W tym też roku został powołany na stanowisko Ministra Obrony Narodowej marszałek ZSRR Konstanty Rokossowski. Zmiana koncepcji rozwoju sił zbrojnych spowodowała, że stan etatowy Wojska Polskiego na dzień 1 stycznia 1952 wynosił 356 481 żołnierzy.
W latach 1947–1950 Wojsko Polskie swoje święto obchodziło 9 maja; dzień ten był jednocześnie Narodowym Świętem Zwycięstwa i Wolności. Od 7 października 1950 do 13 sierpnia 1992 Dniem Wojska Polskiego był 12 października, rocznica bitwy pod Lenino (1943)[8].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieswietoBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieipnBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Andrzej Zwoliński. Model wojska polskiego w koncepcjach polskiego obozu komunistycznego. „Studia Polityczne”, s. 39–51. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Collegium Civitas. ISSN 1230-3135.
- ↑ a b Praca zbiorowa: Przekaz informacji o wojnie i na wojnie. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej. 2019, s. 424. ISBN 978-83-8178-218-0.
- ↑ Por. np. Dz.U. z 1974 r. nr 47, poz. 282 – Ustawa z dnia 17 grudnia 1974 roku o uposażeniu żołnierzy niezawodowych – art. 12 ust. 3.
- ↑ Brzeziński, Majewski i Witek 1984 ↓, s. 4, 18.
- ↑ European Military Law Systems, edited by Georg Nolte, Berlin 2003, s. 651.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 45, poz. 411.
<ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search