Rada Trzech

Rada Trzech – kolegialny, niekonstytucyjny organ opozycyjny w stosunku do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie z prerogatywami prezydenta (od 1956) istniejący w latach 1954–1972; opozycyjny wobec nielegalnej zdaniem członków rady prezydentury Augusta Zaleskiego^[1].

Rada Trzech powstała w Londynie w czerwcu 1954 po odmowie przez Zaleskiego ustąpienia z urzędu Prezydenta RP na uchodźstwie po upływie określonej w art. 20 ust. 1 konstytucji kwietniowej 7-letniej kadencji. Działając w sprzeczności z zapisami konstytucyjnymi ogłosiła się ona za kolegialną głowę państwa polskiego. Z prawnego punktu widzenia rozłam ten oznaczał, że nie ma od tego momentu na emigracji żadnych polskich władz, które funkcjonują zgodnie z przepisami którejkolwiek z przedwojennych polskich konstytucji: marcowej lub kwietniowej^[2]. W 1956 Tymczasowa Rada Jedności Narodowej, której w 1952 przekazano część dotychczasowych uprawnień prezydenckich, uchwaliła przekazanie Radzie Trzech prerogatyw prezydenta, a Egzekutywie Zjednoczenia Narodowego prerogatyw rządu. Rada Trzech rozwiązała się w kwietniu 1972 po śmierci Augusta Zaleskiego, uznając za prezydenta wskazanego przez niego na następcę Stanisława Ostrowskiego^[3][4].

W oświadczeniu z 11 marca 1969 r., opublikowanym w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie stwierdził, że zgodnie z ustawą 4 lutego 1921 r. Order Odrodzenia Polski nadaje Prezydent RP, zaś powyższe prawo uzurpuje sobie Rada Trzech, przyznając odznaczenie pod nazwą Order Polonia Restituta^[5].