Senat (I Rzeczpospolita)

Ten artykuł dotyczy senatu I Rzeczypospolitej. Zobacz też: Senat.

Senat – izba wyższa dwuizbowego parlamentu I Rzeczypospolitej w latach 1493–1795. Ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów określa się jako monarchię mieszaną. Organami władzy był monarcha, element arystokratyczny reprezentowany przez Senat oraz element demokratyczny reprezentowany przez Izbę Poselską^[1]. Senatorowie mieli wiodącą rolę w ustalaniu ostatecznych wyników wolnej elekcji^[2].

Senat wyłonił się z rady królewskiej, będącej w XIV wieku organem doradczym króla Polski. Od roku 1493, a więc od zjazdu w Piotrkowie, wobec przeistoczenia się reprezentacji sejmików ziemskich w osobną Izbę Poselską - Senat, obok króla i Izby Poselskiej był jednym z trzech stanów sejmujących Rzeczypospolitej^[3]. W czasie panowania w Polsce władców z dynastii saskiej wiele decyzji podejmowanych zwykle przez sejm stanowiono na radach Senatu^[4].

 Osobny artykuł: Przywilej mielnicki.