Utopia

Ambrosius Holbein, ilustracja do *Utopii* Morusa, 1518

Utopia – projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, opierającego się na sprawiedliwości, solidarności i równości^[1]. Pierwsze utopie powstały w starożytności, np. dialog Państwo Platona.

Termin „utopia” pochodzi od łacińskiego tytułu eseju Utopia (1516) Tomasza More’a (Morusa)^[2]^[3]. Tytuł dzieła Morusa nie jest jednoznaczny, ponieważ mógł zostać utworzony zarówno od greckiego outopos (gr. ou – „nie”, topos – „miejsce”, nie-miejsce, miejsce, którego nie ma, nieistniejące), jak i od eutopia (dobre miejsce). Można przypuszczać, że ta dwuznaczność była przez Morusa zamierzona^[4].

Utopia ma pozytywne znaczenie jako normatywny ideał społeczny społeczeństwa (i stanu rzeczy) doskonałej jakości^[5].

Określenia „utopia” używa się także wobec tych motywów i wątków w literaturze i pseudonauce, które wyrażają tęsknotę człowieka za lepszym światem.

Potocznie utopia jest uważana jako mrzonka, coś niemożliwego do zrealizowania.

↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 393. ISBN 978-83-233-4066-9.
↑ Rachmiel Brandwajn: Utopia walcząca. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1962, s. 15–16.
↑ The Oxford companion to English literature. Margaret Drabble (red.). Oxford: Oxford University Press, 1994, s. 1019. ISBN 0-19-866130-4.
↑ Jerzy Szacki: Spotkania z utopią. Wyd. II. Warszawa: Sic!, 2000, s. 11-12, seria: Stanowiska interpretacyjne. ISBN 83-86056-79-7. Cytat: Ktoś nazwał Morusa „niepoprawnym kalamburzystą”.
↑ LukášL. Perný LukášL., Utopisti. Vizionári sveta budúcnosti: Dejiny utópií a utopizmu, Matica slovenská, 2020, ISBN 978-80-8128-257-7 [dostęp 2021-03-30] (słow.).

[Kraków-1] Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 393. ISBN 978-83-233-4066-9.

[2] Rachmiel Brandwajn: Utopia walcząca. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1962, s. 15–16.

[3] The Oxford companion to English literature. Margaret Drabble (red.). Oxford: Oxford University Press, 1994, s. 1019. ISBN 0-19-866130-4.

[4] Jerzy Szacki: Spotkania z utopią. Wyd. II. Warszawa: Sic!, 2000, s. 11-12, seria: Stanowiska interpretacyjne. ISBN 83-86056-79-7. Cytat: Ktoś nazwał Morusa „niepoprawnym kalamburzystą”.

[5] LukášL. Perný LukášL., Utopisti. Vizionári sveta budúcnosti: Dejiny utópií a utopizmu, Matica slovenská, 2020, ISBN 978-80-8128-257-7 [dostęp 2021-03-30] (słow.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]