Wincenty Witos

Wincenty Witos
Ilustracja
Wincenty Witos (1920)
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1874
Wierzchosławice, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

31 października 1945
Kraków, Polska

Prezydent Ministrów
Okres

od 24 lipca 1920
do 13 września 1921

Przynależność polityczna

Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”

Poprzednik

Władysław Grabski

Następca

Antoni Ponikowski

Prezes Rady Ministrów
Okres

od 28 maja 1923
do 14 grudnia 1923

Przynależność polityczna

Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”

Poprzednik

Władysław Sikorski

Następca

Władysław Grabski

Prezes Rady Ministrów
Okres

od 10 maja 1926
do 14 maja 1926

Przynależność polityczna

Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”

Poprzednik

Aleksander Skrzyński

Następca

Kazimierz Bartel

Prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”
Okres

od 1 grudnia 1918
do 15 marca 1931

Przynależność polityczna

PSL „Piast”

Poprzednik

Jan Sadlak

Prezes Stronnictwa Ludowego
Okres

od 8 grudnia 1935
do 16 kwietnia 1936

Przynależność polityczna

Stronnictwo Ludowe

Poprzednik

Jan Woźnicki

Następca

Maciej Rataj

Prezes Stronnictwa Ludowego
Okres

od 17 maja 1939
do 1939

Przynależność polityczna

Stronnictwo Ludowe

Poprzednik

Maciej Rataj

Prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego
Okres

od 22 sierpnia 1945
do 31 października 1945

Przynależność polityczna

Polskie Stronnictwo Ludowe

Następca

Stanisław Mikołajczyk

Odznaczenia
Order Orła Białego (1921–1990) Order Krzyża Grunwaldu I klasy Order Lwa Białego I klasy (Czechosłowacja) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii

Wincenty Witos (ur. 21 stycznia 1874 w Wierzchosławicach, zm. 31 października 1945 w Krakowie) – polski polityk, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier Rzeczypospolitej Polskiej.

Od 1895 w Stronnictwie Ludowym, w latach 1908–1914 poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego, od 12 kwietnia 1908 do 28 lipca 1931 wójt Wierzchosławic. Poseł do austriackiej Rady Państwa (1911–1918), członek Wydziału Finansowego Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych[1], od 1914 w PSL „Piast” (prezes ugrupowania od 26 czerwca 1916 roku[2] do 1931 roku) i w Naczelnym Komitecie Narodowym, później w Lidze Narodowej (1917–1918), prezes Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Od 1919 poseł na Sejm RP.

Trzykrotnie sprawował funkcję premiera (od 24 lipca 1920 do 13 września 1921, od 28 maja 1923 do 14 grudnia 1923 i od 10 maja 1926 do 14 maja 1926), jego rząd został obalony w wyniku przewrotu majowego. W latach 1929–1930 jeden z przywódców Centrolewu. W 1930 aresztowany przez władze sanacyjne, osadzony w twierdzy brzeskiej, oskarżony w tzw. procesie brzeskim o przygotowywanie zamachu stanu, skazany na 1,5 roku więzienia, udał się na emigrację do Czechosłowacji. Do kraju powrócił 31 marca 1939 po okupacji Czecho-Słowacji przez wojska niemieckie i utworzeniu Protektoratu Czech i Moraw. Po agresji III Rzeszy na Polskę internowany przez Niemców, odrzucił propozycję utworzenia rządu kolaboracyjnego. Po utworzeniu w czerwcu 1945 Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej powołany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Narodowej (nie podjął obowiązków), w 1945 prezes utworzonego przez Stronnictwo Ludowe „Roch” legalnego Polskiego Stronnictwa Ludowego (mikołajczykowskiego). Jeden z najważniejszych, a także najbardziej wyrazistych i wpływowych polityków II Rzeczypospolitej[3][4][5]. Jeden z ojców niepodległej Polski[6][7].

Kawaler Orderu Orła Białego.

  1. Wanda Kiedrzyńska, Powstanie i organizacja Polskiego Skarbu Wojskowego 1912–1914, w: „Niepodległość”, t. XIII zeszyt 1 (33), 1936, s. 94.
  2. Witos 1981 ↓, s. 462.
  3. Wincenty Witos – trzykrotny premier i przywódca ruchu ludowego – Niepodległa 2018 – polskieradio.pl [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2019-09-07].
  4. Pierwszy chłop II RP. Trzy rządy Wincentego Witosa | Dziennik Polski [online], dziennikpolski24.pl [dostęp 2019-09-07] (pol.).
  5. Sejm upamiętnił 145. rocznicę urodzin Wincentego Witosa – RadioMaryja.pl [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2019-09-07] (pol.).
  6. Różnymi ścieżkami ku Niepodległej szli. Ojcowie Polski Odrodzonej – Niepodległa – stulecie odzyskania niepodległości [online], niepodlegla.gov.pl [dostęp 2019-09-07] (pol.).
  7. W-MBP – Twórcy Niepodległej [online], www.wmbp.olsztyn.pl [dostęp 2019-09-07].

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search