Wojny wandejskie

Wojny wandejskie

rewolucja francuska
Henri de La Rochejacquelein w boju o Cholet
Czas	1793–1796
Miejsce	Francja
Wynik	stłumienie powstania, zwycięstwo Republiki Francuskiej
Strony konfliktu
Rojaliści Republika Francuska
Siły
80 tys. 130–150 tys.[1]
Straty
170 tys.[2] 30–37 tys.[2]
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Wojny wandejskie (fr. guerres de Vendée) – powstanie rojalistyczne, które wybuchło 10 marca 1793 roku, w departamencie Wandea w zachodniej Francji, w okresie rewolucji francuskiej i akcja pacyfikacyjna, której celem było stłumienie tego powstania. Bezpośrednią przyczyną wybuchu był dekret Zgromadzenia Narodowego z lutego 1793 roku powołujący pod broń trzysta tysięcy mężczyzn w wieku od 18. do 40. roku życia tuż przed rozpoczęciem prac wiosennych w polu. Na tereny objęte powstaniem przypadało 17726 poborowych^[3]. Inną przyczyną było sukcesywne zastępowanie księży odmawiających ślubowania na Konstytucję cywilną kleru (fr. clergé réfractaire) księżmi konstytucyjnymi, co w lokalnym społeczeństwie spotkało się ze złym przyjęciem.

Powstanie w Wandei objęło nie tylko departament Vendée, ale także część departamentów: Deux-Sèvres, Maine i Loara i Loara Atlantycka. Był to obszar ograniczony od północy Loarą, począwszy od miasta Saumur aż do portu Paimbœuf, od zachodu – Atlantykiem, od południa – linią od portu La Tranche-sur-Mer do miasta Niort, a od wschodu – linią od miasta Niort do miasta Saumur. Gdy pierwotne obszary rewolty zostały doszczętnie zniszczone, działania wojenne przeniosły się do sąsiednich departamentów Normandii i Bretanii^[4].