Aso

Domestikong aso
Temporal na saklaw: 0.015–0 Ma
Pleistoseno – Kamakailan
Katayuan ng pagpapanatili
Domesticated
Klasipikasyong pang-agham
Kaharian:
Kalapian:
Hati:
Orden:
Pamilya:
Sari:
Espesye:
Subespesye:
C. l. familiaris[1]
Pangalang trinomial
Canis lupus familiaris[2]
Kasingkahulugan

Ang aso (Ingles: Dog ; Canis lupus familiaris) ay isang uri ng wangis-aso (canine), isang uri ng mamalya sa orden ng Carnivora. Ang salitang ito ay nabibilangan ng parehong mga lagalag (feral) at mga domestikadong uri, ngunit kadalasang hindi sinasama ang canids tulad ng mga lobo. Ang mga demostikong aso ay isa sa mga pinakamaraming hayop na inaalagaan sa kasaysayan ng tao. Naging kontrobersiyal ang mga aso dahil ito ay isa ring pinagkukunan ng pagkain ng ilang kultura na kinokontra ng mga aktibistang pang-hayop.

Maraming naitutulong ang mga aso sa mga tao. Ginagamit ng mga pulis at ng mga gwardya ang aso dahil matalas ang pang-amoy nito at pwede itong makaamoy ng mga bomba, mga pinagbabawal na droga at iba pa. Ginagamit din ang mga aso sa pangangaso at sa pagbabantay.

Ang aso ay isa ring popular at sikat na alaga at pwede rin itong gamitin para magpasaya ng mga tao sa telebisyon at sa mga palabas, sa perya at sa mga sirkus at sa iba pa. Tinutulungan din ng mga aso ang mga taong may kapansanan lalo na ang mga bulag. Ang asong Dalmatian ay sikat na sikat dahil nakakatulong ito sa mga bumbero at marami ding mga lahi ng aso ang sikat katulad ng Golden Retriever, German Shepherd, Belgian Malinois, Doberman Pinscher, Chihuahua at Labrador Retriever. Mayroong tinatayang mga lagpas 800 na milyong mga aso sa mundo.[3]

  1. "Mammal Species of the World – Browse: Canis lupus familiaris". Bucknell.edu. 2005. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 23 Disyembre 2012. Nakuha noong 12 Marso 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "Mammal Species of the World – Browse: lupus". Bucknell.edu. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 1 Abril 2013. Nakuha noong 10 Agosto 2010.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. Matthew Gompper (2013). The dog-human-wildlife interface: assessing the scope of the problem. p. 9-54. ISBN 978-0191810183.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search