Unyong Europeo

Unyong Europeo European Union (sa Ingles) Европейски съюз (sa Bulgaro) Evropská unie (sa Tseko) Den Europæiske Union (sa Danes) Europese Unie (sa Olandes) Euroopa Liit (sa Estonyo) Euroopan unioni (sa Pinlandes) Union européenne (sa Pranses) Europäische Union (sa Aleman) Ευρωπαϊκή Ένωση (sa Griyego) Európai Unió (sa Hungaro) An tAontas Eorpach (sa Irlandes) Unione Europea (sa Italyano) Eiropas Savienība (sa Leton) Europos Sąjunga (sa Litwano) L-Unjoni Ewropea (sa Maltes) Unia Europejska (sa Polako) União Europeia (sa Portuges) Uniunea Europeană (sa Rumano) Európska únia (sa Eslobako) Evropska unija (sa Eslobeno) Unión Europea (sa Kastila) Europeiska unionen (sa Suweko)
Watawat
Salawikain: United in diversity[1] (Tagalog: Pagkakaisa sa Pagkakaiba)
Awitin: Ode to Joy[1] (orchestral) (Tagalog:Oda para sa Kaligayahan)
Mga Kasapi ng Unyong Europeo.
Sentrong Pampolitika	Bruselas Luxembourg Strasbourg
Opisyal na wika	23 Bulgaro Tseko Danes Olandes Ingles Estonyo Pinlandes Pranses Aleman Griyego Unggaro Irlandes Italyano Latbiyano Litwano Maltes Polako Portuges Rumano Eslobako Eslobeno Espanyol Suweko
Katawagan	Europeo[2]
Mga Kasaping Estado	27  Austria  Belgium  Bulgaria  Cyprus  Czech Republic  Denmark  Estonia  Finland  France  Germany  Greece  Hungary  Ireland  Italy  Latvia  Lithuania  Luxembourg  Malta  Netherlands  Poland  Portugal  Romania  Slovakia  Slovenia  Spain  Sweden  United Kingdom
Pamahalaan	Sui generis
• Konsehong Europeo	Charles Michel
• Parliament	David Sassoli
• Konseho ng Unyong Europeo	Alemanya
• Komisyon	Ursula von der Leyen
Unyong Europeo
• Kasunduan ng Paris (1951)	18 Abril 1951
• Kasunduan ng Roma	25 Marsoh 1957
• Kasunduang Maastricht	7 Pebrero 1992
Lawak
• Kabuuan	4,324,782 km2 (1,669,808 mi kuw) (n/a)
• Katubigan (%)	3.08
Populasyon
• Pagtataya sa 2008	499,673,300 (n/a)
• Densidad	114/km2 (295.3/mi kuw) (n/a)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2008 (IMF)
• Kabuuan	$15.247 trillion
• Bawat kapita	$30,513
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2008 (IMF)
• Kabuuan	$18.394 trillion (n/a)
• Bawat kapita	$36,812
Gini (2009)	30.7(EU25)[3] katamtaman
TKP (2006)	0.960-0.825[4] mababa · n/a
Salapi	Euro + 11 Euro (€) (EUR) (de jure) British pound Bulgarian lev Czech koruna Danish krone Estonian kroon Hungarian forint Latvian lats Lithuanian litas Polish złoty Romanian leu Swedish krona
Sona ng oras	UTC+0 to +2
• Tag-init (DST)	UTC+1 to +3
Kodigong pantelepono	Tingnan ang listahan
Internet TLD	.eu

Ang Unyong Europeo (UE), na kilala rin bilang Samahang Europeo o Kaisahang Europeo (Ingles: European Union o EU) ay isang supranasyonal at intergubernamental na unyon ng 28 malaya at demokratikong bansang-kasapi. Ang Unyong Europeo ay ang pinakamalaking kompederasyon ng mga malayang estado, na itinatag sa ilalim ng pangalang iyon noong 1992 ng Kasunduan sa Pagkakaisa ng Europa (ang Tratado ng Maastricht). Subali't, maraming mga aspekto ng Unyon ay namalagi na bago ng araw na iyon sa pamamagitan ng isang serye ng mga sinundang relasyon na bumabalik sa 1951.^[5]

Ang Unyon sa kasalukuyan ay may isang karaniwang nag-iisang kalakalan na binubuo ng isang unyong pang-adwana, isang nag-iisang salapi na pinamamahala ng Europeong Bangko Sentral (sa ngayon ay inaangkin ng 13 ng 28 mga estadong-kasapi), isang Karaniwang Patakarang Pansaka, isang karaniwang patakarang pang-kalakalan, at ng isang Karaniwang Patakarang Pampalaisdaan.^[6] Isang Karaniwang Patakarang Panlabas at Panseguridad ay itinatag rin bilang ikalawa sa mga tatlong haligi ng Unyong Europeo. Ang Kasunduang Schengen ay nagpaalis ng mga kontrol sa pasaporte para sa ilang mga estadong-kasapi, at ang pagsusuring pang-adwana ay inalis rin sa maraming mga interyor na hangganan sa UE, na gumawa sa isang ekstento isang nag-iisang espasyo ng mobilidad para sa mga mamamayan ng UE na manirahan, mag-biyahe, mag-trabaho at mamuhunan.^[7]

Ang mga pinakamahalagang institusyon ng UE ay nagsasama ng Sangguniang Europeo, ang Lupong Europeo, ang Hukumang Europeo ng Katarungan, ang Batasang Europeo, ang Konsehong Europeo, at ang Europeong Bangko Sentral. Ang mga pinanggalingan ng Parlamentong Europeo ay bumabalik sa dekadang 1950 at ng mga nagtatatag ng tratado, at mula sa 1979 ang mga miyembrong nito ay inihahalalal ng mga taong kanilang kinakatawan. Kada limang taon nagkakaroon ng halalan kung saan ang mga naka-rehistrong mamamayan ng UE ay maaaring bumoto.

Ang mga aktibidad ng Unyong Europeo ay sumasakop sa karamihang lapad ng patakarang publiko, mula sa patakarang ekonomika sa ugnayang panlabas, tanggulan, pagsasaka at kalakalan. Pero, ang ekstento ng kapangyarihan nito ay umiiba ng kahanga-hanga kahalubilo ng mga sakop. Sa ilan ang UE ay maaaring magkawangis sa isang pederasyon (hal. sa ugnayang pampananalapi, patakarang agrikultural, pang-kalakalan at pang-kalikasan, patakarang ekonomika at panlipunan), sa iba isang kompederasyon (hal. sa ugnayang panloob), at sa iba pa rin isang organisasyong internasyonal (hal. sa ugnayang panlabas).

1. ↑ ^{1.0 1.1} "Symbols of the EU". Europa web portal. Nakuha noong 9 Enero 2008.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
2. ↑ The New Oxford American Dictionary, Second Edn., Erin McKean (editor), 2051 pages, Mayo 2005, Oxford University Press, ISBN 0-19-517077-6.
3. ↑ European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions [1]
4. ↑ range from List of countries by Human Development Index
5. ↑ "Panorama of the European Union Naka-arkibo 2009-12-21 sa Wayback Machine.", Europa. Retrieved 20 Mayo 2006.
6. ↑ Activities of the EU — Internal market, Europa. Retrieved 20 Mayo 2006.
7. ↑ "Abolition of internal borders and creation of a single EU external frontier", Europa. Retrieved 20 Mayo 2006.