I. Justinianus

I. Justinianus Büyük Justinianus
San Vitale Kilisesi, Ravenna'daki dönemin bir portre mozaiğinin detayı
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	1 Nisan 527 – 14 Kasım 565 (1 Ağustos 527'den itibaren tek başına)
Taç giymesi	1 Nisan 527
Önce gelen	I. Justinus
Sonra gelen	II. Justinus
Doğum	Petrus Sabbatius 482 Tauresium, Dardania[1]
Ölüm	14 Kasım 565 Büyük Saray, Konstantinopolis
Defin	Havariyyun Kilisesi, Konstantinopolis
Eş(ler)i	Theodora
Tam adı Flavius Petrus Sabbatius Justinianus
Hanedan	Jüstinyen Hanedanı
Babası	Sabbatius I. Justinus (evlat edinen)
Annesi	Vigilantia
Dini	Kalkedon Hristiyanı

I. Justinianus (Latince: Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus; Grekçe: Ἰουστινιανός Ioustinianos; 482 – 14 Kasım 565), ayrıca Büyük Justinianus olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında Bizans imparatorudur.

Hükümdarlığı, hırslı ancak yalnızca kısmen gerçekleştirilen renovatio imperii veya "İmparatorluğun restorasyonu" ile bilinir.^[2] Bu hırs, feshedilmiş Batı Roma İmparatorluğu topraklarının kısmen geri alınmasıyla ifade edilir.^[3] Generali Belisarius, Kuzey Afrika'daki Vandal Krallığı'nı hızla fethetti. Daha sonra, Belisarius, Narses ve diğer generaller Ostrogot Krallığı'nı fethederek Dalmaçya, Sicilya, İtalya ve Roma'yı yarım yüzyıldan fazla süren Ostrogot yönetiminin ardından imparatorluğa geri kazandırdılar. Praetorian prefect Liberius, İber Yarımadasının güneyini geri alarak Spania eyaletini kurdu. Bu seferler, Batı Akdeniz'de Roma kontrolünü yeniden kurarak İmparatorluğun yıllık gelirini bir milyon solidi kadar artırdı.^[4] Justinianus hükümdarlığı sırasında, Karadeniz'in doğu kıyısında daha önce hiç Roma egemenliğine girmemiş bir halk olan Tzani'ye de boyun eğdirdi.^[5] Doğuda ise I. Kubâd döneminde ve daha sonra I. Hüsrev döneminde Sasani İmparatorluğu ile mücadele etti; bu ikinci çatışma kısmen onun batıdaki hırsları nedeniyle başladı.

Mirasının daha da yankı uyandıran bir yönü, birçok modern devlette hâlâ medeni hukukun temeli olan Roma hukukunun tek tip yeniden yazılması olan Corpus Iuris Civilis idi.^[6] Onun hükümdarlığı aynı zamanda Bizans kültürünün filizlenmesine de işaret eder ve yürüttüğü inşaat programı Ayasofya gibi eserler verdi. Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kendisine "İmparator Aziz Justinianus" denir.^[7] Restorasyon faaliyetleri nedeniyle, Justinianus 20. yüzyılın ortaları tarihyazımında bazen "Son Romalı" olarak anılmıştır.^[8]

1. ^ J. B. Bury (2008) [1889] History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene 9 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. II. Cosimo, Inc. 1605204056, p. 7.
2. ^ J. F. Haldon, Byzantium in the seventh century (Cambridge, 2003), 17–19.
3. ^ On the western Roman Empire, see now H. Börm, Westrom (Stuttgart 2013).
4. ^ "History 303: Finances under Justinian". Tulane.edu. 9 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
5. ^ Evans, J. A. S., The Age of Justinian: the circumstances of imperial power. pp. 93–94
6. ^ John Henry Merryman and Rogelio Pérez-Perdomo, The Civil Law Tradition: An Introduction to the Legal Systems of Europe and Latin America, 3rd ed. (Stanford: Stanford University Press, 2007), pp. 9–11 23 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
7. ^ "St. Justinian the Emperor". Orthodox Church in America (İngilizce). 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2017. 
8. ^ For instance by George Philip Baker (Justinian, New York 1938), or in the Outline of Great Books series (Justinian the Great).