Malezya

Malezya Malaysia Malezya
Bayrak Arma
Slogan Bersekutu Bertambah Mutu (Türkçe: "Birlik Güçtür")[1]
Millî marş Negaraku
Başkent ve en büyük şehir	Kuala Lumpur 3°8′K 101°42′D / 3.133°K 101.700°D / 3.133; 101.700
Yönetim merkezi	Putrajaya
Resmî dil(ler)	Malayca
Hükûmet	Federal parlamenter monarşi
• Yang di-Pertuan Agong İbrahim İskender • Başbakan Enver İbrahim
Yasama organı	Parlamento
• Üst meclis	Senato
• Alt meclis	Temsilciler Meclisi
Tarihçe
• Birleşik Krallık'tan (Malaya) 31 Ağustos 1957 • Federasyon (Sabah, Saravak ve Singapur2 ile birlikte) 16 Eylül 1963
Yüzölçümü
• Toplam	330.803 km2 (66.)
• Su (%)	0,3
Nüfus
• 2020 tahminî	32.730.000[2] (43..)
• 2010 sayımı	28.334.135[3]
• Yoğunluk	92/km2 (116.)
GSYİH (SAGP)	2022 tahminî
• Toplam	1,096 trilyon $[4] (30.)
• Kişi başına	33.113 $[4] (54.)
GSYİH (nominal)	2022 tahminî
• Toplam	434 milyar $[4] (38.)
• Kişi başına	13.108 $[4] (63.)
Gini (2015)	▼ 41[5] orta
İGE (2019)	0.810[6] çok yüksek · 62.
Para birimi	Ringgit (MYR)
Zaman dilimi	UTC+8 (MST)
• Yaz (YSU)	kullanılmamaktadır
Trafik akışı	sol
Telefon kodu	+60
ISO 3166 kodu	MY
İnternet alan adı	.my
1 Putrajaya hükûmetin baş merkezidir. 2 9 Ağustos 1965'te Singapur birlikten ayrılmıştır.

Malezya, Güneydoğu Asya’da yer alan, doğu ve batı olarak iki kara parçasına ayrılmış, 13 eyaletten oluşan, “parlamenter monarşi” ile yönetilen federal bir devlettir. Malezya'da 878 adet ada bulunur.^[7]

2017 sayımına göre 32.049.700 nüfusa sahip Malezya’da halkın % 55’i Malay, % 25’i Çinli, % 10’u Hint ve geriye kalan % 10’luk kesimse diğer etnik kökene sahiptir. Bunların 5.440.000'i Doğu Malezya ve 21.200.000'u Batı Malezya'da yaşamaktadır. Resmî dil Malayca olmasına rağmen halkın hemen hemen hepsi kusursuz İngilizce konuşabilmekte, bunun yanı sıra Arapça da geçerli diller arasında yer almaktadır. Ülkede resmî din İslam’dır ve Müslüman olan halkın çoğu Malay kökene sahip, az bir kısmı ise Hint'tir. Budizm, Çinli halk tarafından benimsenen din iken Hindu dini de Müslüman olmayan Hintlerin inancıdır. Hristiyanlık da yaygın olan dinler arasındadır.

Malezya federal anayasal monarşiye dayalı parlamenter demokrasi sistemiyle yönetilmektedir. 11’i Batı Malezya, 2’si Doğu Malezya’da olmak üzere toplam 13 eyaleti vardır bu eyaletlerden 9’u Sultanlar, 4’ü valiler tarafından yönetilir ve her beş yılda bir dönüşümlü olarak 9 eyaletin sultanından biri Kral olarak seçilir. Devlet başkanı kraldır. Her eyaletin kendi anayasası, kendi meclisi ve senatosu vardır. Meclisi oluşturan üyeler halk tarafından seçim yoluyla belirlenir. Senatoyu ise sultanlar belirler. Bunların dışında ülkede üç federal bölge vardır ve bu bölgelerin anayasası eyalet yasalarının üstündedir. Federal bölgeleri yöneten ise kraldır.

Her ne kadar devletin başı "sultan" olsa da, siyasi partiler Malezya'da sultandan daha önemli kuruluşlardır. En önemli siyasi parti, Malezya’nın bağımsızlığından bile önce kurulan, halkın geneline hitap edip desteğini alan, İslam’ın önemini vurgulayan fakat yine de Batı etkisinden kurtulamayan Birleşik Malay Ulusal Organizasyonu’dur. Muhalefette ise 1980 yılında kurulan, İslam’ın siyasetin dar bir çerçevesine sığdırılamayacağını, bütün hayata homojen bir şekilde yayılması gerektiğini savunan, kamusal ve toplumsal her alanda İslamîleştirme çalışmaları başlatan ve azımsanamayacak kadar çok destekçisi olan parti, Malezya İslam Partisi’dir.

1. ^ Malezya bayrağı ve amblemi 11 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. myGovernment. Extracted September.
2. ^ "Demographic Statistics First Quarter 2020, Malaysia". Department of Statistics, Malaysia. 14 Mayıs 2020. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Population isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
4. ^ ^{a b c d} "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020. 
5. ^ "Gini Index". World Bank. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018. 
6. ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
7. ^ Murib Morpi (12 Nisan 2011). "All 182 unnamed Sabah islands given names". The Borneo Post. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2013.