Mozambik

Mozambik
República de Moçambique (Portekizce)
Mozambik Cumhuriyeti
Mozambik haritadaki konumu
Mozambik konumu
Başkent
ve en büyük şehir
Maputo
Resmî dil(ler)Portekizce (Mozambik Portekizcesi)
Tanınan bölgesel dil(ler)Svahili
Tsongaca
Çevaca
Makuaca
HükûmetCumhuriyet
• Devlet Başkanı
Filipe Nyusi
• Başbakan
Adriano Maleiane
Tarihçe 
• Bağımsızlık
25 Haziran 1975
Yüzölçümü
• Toplam
799.380 km2 (36.)
• Su (%)
2,2
Nüfus
• 2020 tahminî
30.066.648 [1] (48..)
• 2017 sayımı
27.909.798
• Yoğunluk
28,7/km2 (178.)
GSYİH (SAGP)2020 tahminî
• Toplam
40,923 milyar $ (113.)
• Kişi başına
1.279 $[2] (182..)
GSYİH (nominal)2020 tahminî
• Toplam
14,557 milyar $ (124.)
• Kişi başına
455 $[2] (184.)
Gini (2008) 45.7[3]
orta
İGE (2019)artış 0.456[4]
düşük · 181.
Para birimiMetical (MZN)
Zaman dilimiUTC+2 (CAT)
Trafik akışısol
Telefon kodu+258
ISO 3166 koduMZ
İnternet alan adı.mz
Ön izleme uyarısı: Tanımlanmamış parametre içeren Şablon:Ülke bilgi kutusu kullanan sayfa "longm"
Ön izleme uyarısı: Tanımlanmamış parametre içeren Şablon:Ülke bilgi kutusu kullanan sayfa "longEW"
Ön izleme uyarısı: Tanımlanmamış parametre içeren Şablon:Ülke bilgi kutusu kullanan sayfa "longd"
Ön izleme uyarısı: Tanımlanmamış parametre içeren Şablon:Ülke bilgi kutusu kullanan sayfa "latm"
Ön izleme uyarısı: Tanımlanmamış parametre içeren Şablon:Ülke bilgi kutusu kullanan sayfa "latNS"
Ön izleme uyarısı: Tanımlanmamış parametre içeren Şablon:Ülke bilgi kutusu kullanan sayfa "latd"

Mozambik (PortekizceMoçambique), resmî adıyla Mozambik Cumhuriyeti, Afrika'nın güneydoğusunda yer alan bir ülkedir. Mozambik kuzeyde Tanzanya, Malavi, kuzeybatıda Zambiya, batıda Zimbabve, güneybatıda ise Güney Afrika Cumhuriyeti ve Esvatini ile komşudur. Doğudaki Mozambik Kanalı ülkeyi Madagaskar, Mayotte ve Komorlar'dan ayırır. Başkenti ve en büyük şehri (1876-1976 yılları arasında Lourenço Marques ismiyle bilinen) Maputo'dur.

1. ve 5. yüzyıllar arasında Bantu toplulukları kuzeyden ve batıdan bugünkü Mozambik topraklarına göçtüler. Kuzey Mozambik Hint Okyanusu'ndan gelen ve denizaşırı seferleri mümkün kılan alizelerin etkisi altında olduğundan 7-11. yüzyıllarda Svahililer bölgede bir dizi liman şehri kurdular. Bu durum sebebiyle bölgede kendine özgü bir Svahili kültürü ve dili oluştu. Liman kentleri Geç Orta Çağ'da Somali, Etiyopya, Mısır, Arabistan, İran ve Hindistan'dan gelen tüccarların uğrak noktası oldu.[5]

Vasco de Gama'nın 1498 yılındaki seyahatinin ardından Portekizliler 1505'te bölgeyi sömürgeleştirme sürecini başlattılar. Mozambik dört asırdan uzun süren Portekiz hakimiyetinin ardından 1975'te bağımsızlığını kazandı ve Mozambik Halk Cumhuriyeti'ne dönüştü. Daha bağımsızlığın üzerinden iki yıl geçmemişken 1992'ye kadar sürecek olan uzun ve kanlı bir iç savaş başladı. 1994'te ülkede ilk çok partili seçim yapıldı ve göreceli bir istikrar sağlandı. Ancak halen düşük yoğunluklu çatışmalar sürmektedir.[6] Mozambik başkanlık sistemiyle yönetilmektedir.

Mozambik doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülkedir. Ülke ekonomisi büyük oranda tarıma dayalıdır, ancak başlıcaları gıda, içecek, kimya endüstrisi, alüminyum ve petrol üretimi olmak üzere sanayi kolları da gelişmektedir. Turizm gelişmekte olan bir başka sektördür. Güney Afrika, Mozambik'in ana ticaret ortağı ve yabancı yatırım kaynağı olup Belçika, Brezilya, Portekiz ve İspanya diğer önemli ekonomik ortaklardır. Mozambik 2001'den bu yana yıllık GSYİH büyüme hızında en üst sıralardadır. Buna karşın ülke halen dünyanın en fakir ve az gelişmiş ülkelerinden biridir,[7] kişi başına düşen GSYİH, insani gelişme, eşitsizlik ve beklenen yaşam süresinde alt sıralarda yer alır.[8]

Mozambik'in resmi dili Portekizcedir ve nüfusun yaklaşık yarısı tarafından ikinci dil olarak konuşulur. Yaygın ana diller Makua, Sena ve Svahili'dir. Ülkenin nüfusu çoğunluğu Bantular olmak üzere yaklaşık 29 milyondur. En yaygın din Hristiyanlıktır, İslam ve geleneksel Afrika dinlerinin inananları da bulunur. Mozambik; Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği, İngiliz Milletler Topluluğu, İslam İşbirliği Teşkilatı, Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu, Bağlantısızlar Hareketi ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu üyesidir. Uluslararası Frankofoni Örgütü'ne ise gözlemci üyedir.

  1. ^ "Projecções da População — Instituto Nacional de Estatistica". www.ine.gov.mz. Archived from the original on 2020-03-07. Retrieved 2020-04-18.
  2. ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  3. ^ "Gini Index". World Bank. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2011. 
  4. ^ "Human Development Report 2019" (PDF) (İngilizce). United Nations Development Programme. 10 Aralık 2019. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2019. 
  5. ^ Newitt, M.D.D. "A Short History of Mozambique." Oxford University Press, 2017
  6. ^ Schenoni, Natália Bueno. "Provincial Autonomy: The Territorial Dimension of Peace in Mozambique". GIGA Focus. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  7. ^ Investing in rural people in Mozambique 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ifad.org
  8. ^ "Mozambique - The World Factbook". web.archive.org. 4 Şubat 2021. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search