Sparta

Sparta Λακεδαίμων (Grekçe) Lakedemonya
MÖ 900'ler – MÖ 192
Lambda harfi Sparta ordusu tarafından Lakedemonya'nın sembolü olarak kullanılmıştır
Antik Sparta'nın toprakları
Başkent	Sparta
Yaygın dil(ler)	Dor Yunancası
Resmî din	Yunan politeizmi
Hükûmet	Diarşi
Kral
• MÖ 1104-1066 Evristenis • MÖ 1104-1062 Proklis • MÖ 489-480 I. Leonidas • MÖ 192 Lakonikos
Yasama organı	Eforlar Gerousia
Tarihî dönem	Klasik Antik Çağ
• Kuruluşu MÖ 900'ler • Messinya Savaşı MÖ 685-668 • Thermopylae Muharebesi MÖ 480 • Peloponez Savaşı MÖ 431-404 • Mantinea Savaşı MÖ 362 • Akha tarafından ilhâkı MÖ 192
Öncüller Ardıllar Yunan Karanlık Çağları Akha Birliği Roma Cumhuriyeti

Sparta (Dor Grekçesi: Σπάρτα, Spártā Attika Grekçesi: Σπάρτη, Spártē) Antik Yunanistan'ın Lakonya bölgesindeki öne çıkan bir şehir devletiydi. Söz konusu şehir devleti, antik dönemde Lakedemon (Λακεδαίμων, Lakedaímōn) olarak bilinirken, Sparta ismi Peloponez'in (diğer adıyla Mora Yarımadası) güneydoğusunda bulunan Lakonya bölgesindeki Evrotas Nehri'nin kıyısındaki ana yerleşim bölgesi için kullanılan bir isimdi.^[1] Sparta, MÖ 650'lerde Antik Yunanistan'daki baskın askeri kara kuvveti hâline gelmiştir.

Sparta, askeri üstünlüğü göz önüne bulundurulduğunda, Pers-Yunan Savaşları sırasında birleşik Yunan ordusunun önde gelen gücü olarak tanındı. Bu savaşta Sparta aynı safta çarpıştığı Atina'nın yükselen deniz gücüyle rekabet halindeydi.^[2] Sparta, Peloponez Savaşı sırasında (MÖ 431 ile 404 arası) Atina'nın başlıca düşmanıydı ve bu savaştan zaferle çıktı.^[3] Sparta şehir devleti siyasi bağımsızlığını MÖ 146'da Roma'nın Yunanistan'ı fethine kadar sürdürmesine rağmen, MÖ 371'de gerçekleşmiş Leuktra Savaşı, Sparta hegemonyasını sona erdirdi. Sparta, Roma İmparatorluğu'nun bölünmesinden sonra, özellikle de vatandaşlarının birçoğunun Mistra'ya taşındığı Orta Çağ'da uzun bir gerileme dönemi geçirdi. Modern Sparta, güney Yunanistan bölgesi Lakonya'nın başkenti olup, bir narenciye ve zeytin işleme merkezidir.

1. ^ Cartledge 2002, s. 91
2. ^ Cartledge 2002, s. 174
3. ^ Cartledge 2002, s. 192