Teizm

Teizm ya da tanrıcılık, tanrı veya tanrıların var olduğu inancıdır.^[1] Klasik teizm anlayışında Tanrı; Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve Nihai Kişi olarak nitelenir. Klasik teistik Tanrı; tüm varoluşun kaynağı, öznesi ve tüm varoluşa nüfuz eden Nihai Şahıs olarak nitelendiği için Tanrı tüm varoluşun muhatapı olarak kabul edilir.

Teizme göre tanrılar din gönderebilir veya insanların yaşadığı Dünya'ya etki eden olaylara sebep olabilir. Günümüzde en yaygın teist inanışlar Hristiyanlık ve İslam'dır.

Teizm, dini inanışlar başta olmak üzere tüm tanrı inanışlarını kapsayan geniş bir tanım olarak ortaya çıktı. Ardından 17. yüzyılda bir tanrı inanışı olarak ortaya çıkan deizm felsefesinin Avrupa'da yükselişinden sonra teizm ile deizmi ayırt etmek için; teizm sıklıkla "dinler yollayan tanrı" veya "insanlar üzerinde egemenlik kuran tanrı" inanışlarını tanımlamak için kullanılmaya başlandı. Terim, Yunanca "Tanrı" anlamına gelen theos kelimesinden türetilmiştir, ilk kez Ralph Cudworth tarafından kullanılmıştır.^[2]

Daha detaylı tanımıyla teizm, tanrının doğasını ve evrenle tanrı arasındaki ilişkiyi açıklayan; kişisel, mevcut ve aktif olarak evrenin kuruluş ve yönetiminden sorumlu bir Tanrı betimlemesi içeren bir öğretidir.^[3][4][5][6] Bu yaklaşıma göre Tanrı dünya ve insanlar ile sürekli ilişki içerisindedir. Tanrı veya tanrıların Dünya üzerindeki egemenliğine inananlara veya akıllı tasarıma inananlara da teist denir.

1. ^ "Merriam-Webster Online Dictionary". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
2. ^ Halsey, William (1969). Louis Shores (Ed.). Collier's Encyclopedia. 22 (20 bas.). Crowell-Collier Educational Corporation. ss. 266-7. 
3. ^ Perspectives of reality: an introduction to the philosophy of Hinduism - Page 20, Jeaneane D. Fowler - 2002
4. ^ The Oxford Dictionary of the Christian Church, Second Edition, OUP
5. ^ The Oxford Dictionary of World Religions (1997).
6. ^ Encyclopædia Britannica.