Vladimir Putin

Vladimir Putin Влади́мир Пу́тин
2024'te Putin
Rusya Devlet Başkanı
Görevde
Makama geliş 7 Mayıs 2012
Yerine geldiği	Dimitri Medvedev
Görev süresi 7 Mayıs 2000 - 7 Mayıs 2008
Yerine geldiği	Boris Yeltsin
Yerine gelen	Dimitri Medvedev
Rusya Başbakanı
Görev süresi 8 Mayıs 2008 - 8 Mayıs 2012
Yerine geldiği	Viktor Zubkov
Yerine gelen	Dimitri Medvedev
Görev süresi 9 Ağustos 1999 - 7 Mayıs 2000
Yerine geldiği	Sergey Stepaşin
Yerine gelen	Mihail Kasyanov
Birleşik Rusya Lideri
Görev süresi 1 Ocak 2008 - 30 Mayıs 2012
Yerine geldiği	Boris Grizlov
Yerine gelen	Dimitri Medvedev
Federal Güvenlik Servisi Başkanı
Görev süresi 25 Temmuz 1998 - 29 Mart 1999
Başkan	Boris Yeltsin
Yerine geldiği	Nikolay Kovalyov
Yerine gelen	Nikolay Patruşev
Kişisel bilgiler
Doğum	Vladimir Vladimiroviç Putin 7 Ekim 1952 (71 yaşında) Leningrad, Sovyetler Birliği (bugünkü Saint-Peterburg)
Partisi	Bağımsız (1991-95, 2001-08, 2012–günümüz)
Diğer siyasi bağlantıları	Tüm Rusya Halk Cephesi (2011-günümüz) Birleşik Rusya (2008-2012) Birlik (1999-2001) Yuvamız – Rusya (1995-1999) Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1975-1991)
Evlilik(ler)	Lüdmila Putina (e. 1983; b. 2013)
Çocuk(lar)	Mariya Yekaterina
Bitirdiği okul	Leningrad Devlet Üniversitesi
Ödülleri
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Sovyetler Birliği  Rusya
Branşı	KGB FSB
Hizmet yılları	1975 - 1991
Rütbesi	Albay

Vladimir Vladimiroviç Putin (Rusça: Владимир Владимирович Путин^ⓘ; [vlɐˈdʲimʲɪr vlɐˈdʲimʲɪrəvʲɪt͡ɕ ˈputʲɪn]; d. 7 Ekim 1952, Leningrad, SSCB), Rusya Federasyonu'nun günümüzdeki devlet başkanı olan Rus politikacı ve eski istihbarat görevlisidir. Putin, 1999-2000 yılları arasında başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Başbakanlığı döneminde, iktidar partisi Birleşik Rusya'nın genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.^[1][2][3]

Putin Sovyetler Birliği'nde 16 yıl boyunca KGB dış istihbarat subayı olarak çalıştı ve Yarbay (podpolkovnik) rütbesine yükseldi. 1991'de istifa ederek St. Petersburg'da siyasi kariyerine başladı. Başkan Boris Yeltsin'in yönetimine katılmak üzere 1996 yılında Moskova'ya taşındı ve Ağustos 1999'da başbakan olarak atanmadan önce kısa bir süre Federal Güvenlik Servisi (FSB) direktörü ve Güvenlik Konseyi sekreteri olarak görev yaptı. Yeltsin'in istifasının ardından, 2000 yılında, başkan vekili oldu ve dört aydan kısa bir süre sonra ilk kez devlet başkanı seçildi. 2004 yılında %72 oyla yeniden seçildi. O dönemde anayasal olarak iki dönem üst üste devlet başkanlığı yapamayacağı için Putin, 2008'den 2012'ye kadar Dmitry Medvedev döneminde başbakan olarak görev yaptı. Hile iddiaları ve protestolar ile gölgelenen bir seçim ile 2012'de başkanlığa geri dönen Putin, 2018 yılında yeniden seçildi. Nisan 2021'de, referandumun ardından, anayasa değişikliklerini imzaladı; bunlardan biri yeniden seçilmek için iki kez daha aday olmasına izin verecek ve potansiyel olarak başkanlığını 2036'ya kadar uzatacaktı.^[4][5]

Vladimir Putin'in ilk başkanlık döneminde Rus ekonomisi, ekonomik reformlar ve petrol ve gaz fiyatlarındaki beş katlık artışın ardından^[6][7] yılda ortalama %7 oranında büyüdü.^[8] Putin ayrıca, Çeçen ayrılıkçılara karşı yürütülen savaşta Rusya'ya liderlik ederek bölgede federal kontrolü yeniden tesis etti.^[9][10] Başbakan olarak görev yaptığı dönemde Gürcistan'a karşı yapılan bir savaşın yanı sıra askerî ve polis reformunu denetledi. Başkan olarak görev yaptığı üçüncü dönemde Rusya, Kırım'ı ilhak etti ve Ukrayna'nın doğusunda bir savaşa destek verdi, çok sayıda askerî harekât gerçekleştirdi ve bu da uluslararası yaptırımlara ve Rusya'da mali krize yol açtı.^[11] Ayrıca Suriye'de isyancı ve cihatçı gruplara karşı askerî müdahale emri verdi.^[12] Başkan olarak dördüncü döneminde Ukrayna sınırına askerî yığınak yapılmasına başkanlık etti ve Şubat 2022'de^[13] uluslararası kınamalara ve genişletilmiş yaptırımlara yol açan geniş çaplı bir işgal başlattı. Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ukrayna'daki savaş suçlarına ilişkin bir soruşturma açtı.^[14] Eylül 2022'de Putin kısmi bir seferberlik ilan etti ve uluslararası hukuka göre yasadışı olan güney ve doğu Ukrayna'nın zorla Rusya'ya ilhakını resmen onayladı. Mart 2023'te Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaş sırasında yasadışı çocuk kaçırma olaylarında cezai sorumluluğu olduğu iddiasıyla^[15] Putin hakkında savaş suçları^[16] nedeniyle tutuklama emri çıkardı.

Putin'in liderliği altında Rusya, demokratik gerileme ve otoriterliğe kayma sürecine girmiştir. Putin'in yönetimi, endemik yolsuzluğun yanı sıra siyasi muhaliflerin hapse atılması ve baskı altına alınması, Rusya'daki bağımsız medyanın yok edilmesi ve baskı altına alınması ve özgür ve adil seçimlerin yapılmaması gibi çok sayıda insan hakları ihlali ile karakterize edilmiştir.^[17][18][19] Putin'in Rusya'sı, Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün Yolsuzluk Algısı Endeksi, Economist Intelligence Unit'in Demokrasi Endeksi ve Freedom House'un Dünya Özgürlük Endeksi'nde düşük puanlar almıştır. Putin kariyeri boyunca ülke içinde yüksek onay oranlarına sahip olmuş ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali'nden önce dünyanın en güçlü liderlerinden biri olarak uluslararası alanda yoğun ilgi görmüştür. 2007 yılında Time Yılın Kişisi seçilmiştir.^[20] 2015 yılında Time'ın En Etkili Kişiler Listesinde 1. sırada yer almıştır.^[21] Forbes 2013-2016 yılları arasında her yıl onu Dünyanın En Güçlü Kişisi seçmiştir.^[22] Putin, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'dan sonra Avrupa'da en uzun süre görev yapan ikinci devlet başkanıdır.

1. ^ "Kremlin Biography of President Vladimir Putin". 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2016. 
2. ^ "Vladimir Putin – President of Russia". European-Leaders.com. 22 Mart 2017. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017. 
3. ^ "President Vladimir Putin on Biography.com". 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2016. 
4. ^ Odynova, Alexandra (5 Nisan 2021). "Putin signs law allowing him to serve 2 more terms as Russia's president". CBS News. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
5. ^ "Putin — already Russia's longest leader since Stalin — signs law that may let him stay in power until 2036". USA Today. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
6. ^ Putin: Russia's Choice, (Routledge 2007), by Richard Sakwa, Chapter 9.
7. ^ Judah, Ben, Fragile Empire: How Russia Fell In and Out of Love with Vladimir Putin, Yale University Press, 2013, p. 17
8. ^ "Pessimistic Outlook in Russia Slows Investment, and the Economy". The New York Times. 18 Şubat 2020. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
9. ^ "Fighting in volatile Chechnya kills 13 rebels, police: agency". Reuters. 24 Ocak 2013. 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
10. ^ "Putin Warns 'Mistakes' Could Bring Back '90s Woes". rferl.org. 17 Ekim 2011. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
11. ^ "It's Official: Sanctioned Russia Now Recession Free". Forbes. 3 Nisan 2017. 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 
12. ^ "Russia carries out first air strikes in Syria". Al Jazeera. 30 Eylül 2015. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2015. 
13. ^ "Putin's Case for War, Annotated". The New York Times. 24 Şubat 2022. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
14. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; CNN-warcrimes isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
15. ^ "International court issues war crimes warrant for Putin". AP NEWS (İngilizce). 17 Mart 2023. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
16. ^ "Situation in Ukraine: ICC judges issue arrest warrants against Vladimir Vladimirovich Putin and Maria Alekseyevna Lvova-Belova". Uluslararası Ceza Mahkemesi. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023. 
17. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :4 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
18. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :5 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
19. ^ Frye, Timothy (2021). Weak Strongman: The Limits of Power in Putin's Russia. Princeton University Press. s. ^{[sayfa belirt]}. ISBN 978-0-691-21246-3. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
20. ^ "Putin is Time magazine's "Person of the Year"". Reuters (İngilizce). 19 Aralık 2007. 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022. 
21. ^ "Vladimir Putin steals the show in TIME 100 reader's poll". RT (İngilizce). 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022. 
22. ^ Ewalt, David M. "The World's Most Powerful People 2016". Forbes (İngilizce). 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.