Yevrosiyo

Yevrosiyo

Maydoni	55,000,000 km²
Aholisi	5,262,489,285 (19-noyabr 2017)[1][2]
Aholi zichligi	93/km2
Etnoxoronim	Yevrosiyolik
Davlatlar	~93 ta
Vaqt mintaqalari	UTC−1 dan UTC+12gacha
Yirik shaharlar	Xitoy Beijing Shanxay Hong Kong Dhaka Karachi New Delhi Mumbay Jakarta Surabaya Istanbul Tehron Parij Brussel Berlin Frankfurt Belgrad Bagʻdod Damascus Athens Rim Tokyo Pxenyan Seul Amsterdam Kuala Lumpur Manila Warsaw Moskva Sankt-Peterburg Singapur Riyadh Barselona Madrid Bangkok Dubay London Toshkent

Yevrosiyo, Yer sharidagi eng katta materik boʻlib, tarkibi Yevropa va Osiyo qitʼalaridan iborat.^[3][4] Yer maydoni 55 million km², shundan 2,75 million km²'i orollar hisoblanadi. Materikning uzunligi gʻarbdan sharqqa 16 ming km, eni shimoldan janubga 8 ming km. Yevrosiyoning materikdagi eng chekka nuqtalari shimolda Chelyuskin burni, janubda Piay burni, gʻarbda Roka burni, sharqda Dejnev burni. Yevrosiyoga Yer sharidagi quruqlikning 36,6%'i toʻgʻri keladi, materikda Yerdagi jami aholining qariyb 74%'i yashaydi. Aholisi 5,2 milliard kishi (19-oktabr 2017).^[5][6]

Yevrosiyoning janubi-sharqidagi bir qancha orollar janubiy yarimsharda joylashgan. Yevrosiyoni gʻarbdan Atlantika okeani, shimoldan Shimoliy Muz okeani, janubdan Hind okeani, sharqdan Tinch okeanlari va ularning chekka dengizlari oʻrab olgan. Yevrosiyo eng qadimgi madaniyat maydonidir. Yevrosiyoning iqtisodiy va maʼnaviy taraqqiyotida Yevrosiyo materigining turli qismlarini bogʻlovchi „Buyuk Ipak yoʻli“ning ahamiyati katta boʻlgan. Quruqlikning yaxlitligi, koʻpgina iqlimiy jarayonlarning umumiyligi, organik dunyo taraqqiyotining va boshqa tabiiy tarixiy hodisalarning oʻxshashligi Yevropa bilan Osiyoni yagona nom Yevrosiyo deb atashga imkon beradi. „Yevrosiyo“ tushunchasi geologiya va geografiya fanlariga 1883-yilda E. Zyuss tomonidan kiritildi.^[7]

Yevroosiyo yer yuzasidagi eng katta eng baland materik (8848). Shimoliy yerimsharning sovuqlik qutbi mavjud. Yevroosiyo hududida sakkiz minglik 14 ta choʻqqining barchasi joylashgan. Qor chizigʻi eng balanddan oʻtgan joy balandlik qutbi (6400 m,Markaziy Tibet) shu yerda. Eng chuqur va eng katta koʻli bor, eng uzun lianalar (300) ham shu yerda oʻsadi.

1. ↑ „Population of Europe (2018) - Worldometers“. www.worldometers.info. Qaraldi: 31-mart.
2. ↑ „Population of Asia (2018) - Worldometers“. www.worldometers.info. Qaraldi: 31-mart.
3. ↑ Nield, Ted „Continental Divide“. Geological Society. Qaraldi: 8-avgust 2012-yil.
4. ↑ „How many continents are there?“. National Geographic Society. — „By convention there are seven continents: Asia, Africa, North America, South America, Europe, Australia, and Antarctica. Some geographers list only six continents, combining Europe and Asia into Eurasia. In parts of the world, students learn that there are just five continents: Eurasia, Australia (Oceania), Africa, Antarctica, and the Americas.“. 2019-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-iyul 2017. (Wayback Machine saytida 2019-07-16 sanasida arxivlangan)
5. ↑ „Population of Europe (2018) - Worldometers“. www.worldometers.info. Qaraldi: 30-mart 2018-yil.
6. ↑ „Population of Asia (2018) - Worldometers“. www.worldometers.info. Qaraldi: 30-mart 2018-yil.
7. ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil