Madrid

Madrid
Villa de Madrid
Hiệu kỳ Huy hiệu
Khẩu hiệu: «Fui sobre agua edificada, mis muros de fuego son. Esta es mi insignia y blasón» ("Tôi được xây dựng trên nước, Tường của tôi làm từ lửa. Đây là lá cờ và huy hiệu của tôi.")[1][2]
Madrid Vị trí của Madrid trong Tây Ban Nha
Madrid Vị trí của Madrid trong Vùng cộng đồng Tây Ban Nha
Tọa độ: 40°23′B 3°43′T / 40,383°B 3,717°T / 40.383; -3.717
Quốc gia	Tây Ban Nha
Vùng	Cộng đồng Madrid
Founded	thế kỷ 9[3]
Thủ phủ	Madrid city
Chính quyền
• Kiểu	Thị trưởng thành phố, Hội đồng chính phủ
• Thành phần	Ayuntamiento de Madrid
• Thị trưởng	Anna Botella (Đảng Nhân dân)
Diện tích
• Đất liền	607 km2 (234 mi2)
• Vùng đô thị	10,506 km2 (4,057 mi2)
Độ cao	667 m (2,188 ft)
Dân số (2010)
• Thành phố	3,273,049
• Thứ hạng	1st
• Mật độ	5.403/km2 (13,990/mi2)
• Vùng đô thị	6,458,684
Tên cư dân	Madrilenian madrileño (m) madrileña (f) matritense
Múi giờ	CET (UTC+1)
• Mùa hè (DST)	CEST (UTC+2)
Mã bưu chính	28001–28080
Mã điện thoại	34 (Tây Ban Nha) + 91 (Madrid)
Thành phố kết nghĩa	Buenos Aires, Abu Dhabi, Asunción, Bắc Kinh, Berlin, Bogotá, Bordeaux, Budapest, Caracas, Thành phố Guatemala, La Habana, La Paz, Lima, Lisboa, Managua, Manila, Thành phố México, Montevideo, Thành phố New York, Nouakchott, Thành phố Panama, Quito, Praha, Rabat, Rio de Janeiro, San José, San Juan, San Salvador, Santiago de Chile, Santo Domingo, Sarajevo, Sofia, Tegucigalpa, Tripoli, Warszawa, Cannes, La Serena, Chimbote, Bruxelles, Athena, Damas, Miami, Tirana, Quận Maui, Marrakech, Hama, Moskva, Kyiv
Patron Saints	Isidore the Laborer Virgin of Almudena
Trang web	www.munimadrid.es

Madrid (tiếng Tây Ban Nha: [maˈðɾið]) là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Tây Ban Nha. Dân số thành phố vào khoảng 3,4  triệu người,^[4] toàn bộ dân số của vùng đô thị Madrid ước tính khoảng 6,271 triệu người.^[5] Madrid là thành phố lớn thứ hai trong Liên minh châu Âu, sau Berlin. Vùng đô thị Madrid lớn thứ hai trong Liên minh châu Âu, chỉ sau và Paris.^[6][7][8][9] Thành phố có diện tích tổng cộng 604,3  km² (233.3  sq mi).^[10] Madrid là đô thị trung tâm của Vùng đô thị Madrid có dân số hơn 5,8 triệu người.

Chùm đô thị Madrid có mức GDP lớn thứ ba^[11] trong Liên minh châu Âu và mọi ảnh hưởng về chính trị, giáo dục, giải trí, môi trường, truyền thông, thời trang, khoa học và nghệ thuật của Madrid đều góp phần vào vị thế là một trong những thành phố toàn cầu của thế giới.^[12][13] Dựa trên xuất khẩu kinh tế, tiêu chuẩn đời sống cao và quy mô thị trường rộng lớn, Madrid được xem là trung tâm tài chính chủ đạo của Nam châu Âu và bán đảo Iberia. Nơi đây là nơi đóng trụ sở của một số lượng đông đảo các công ty lớn của Tây Ban Nha. Madrid là thành phố thu hút du lịch nhất trên đất nước Tây Ban Nha, và xếp thứ tư trên toàn lục địa,^[14] ngoài ra còn là thành phố được xem là nơi sống tốt đứng thứ 10 thế giới theo tạp chí Monocle trong bảng xếp hạng năm 2010.^[15][16] Madrid cũng nằm trong danh sách 12 thành phố châu Âu xanh nhất vào năm 2010.^[17]

Thành phố nằm trên sông Manzanares, ở trung tâm của đất nước và vùng Cộng đồng Madrid (vốn bao gồm thành phố Madrid, vùng đô thị liên hoàn của nó và các ngôi làng cũng như vùng ngoại ô mở rộng xung quanh). Vùng cộng đồng này giáp với cộng đồng tự trị Castile và León và Castile-La Mancha. Đóng vai trò là thành phố thủ đô, nơi đóng cơ quan chính phủ và nơi cư trú của Quốc vương Tây Ban Nha, Madrid do đó còn là trung tâm chính trị của Tây Ban Nha.^[18] Thị trưởng hiện nay là Alberto Ruiz-Gallardón của Đảng Nhân dân.

Tuy Madrid sở hữu một nền cơ sở hạ tầng hiện đại, nơi đây vẫn lưu giữ vẻ bề ngoài và cảm giác xưa cũ tại phần lớn các khu phố và những con đường lịch sử. Các thắng cảnh bao gồm: cung điện hoàng gia Madrid; nhà hát hoàng gia Teatro Real cùng nhà hát Opera tại đây phục hồi vào năm 1850; công viên Buen Retiro, thành lập năm 1631; toà nhà Thư viện Quốc gia từ thế kỷ 19 (thành lập năm 1712) lưu trữ những hiện vật và tài liệu lịch sử của Tây Ban Nha; bảo tàng khảo cổ; Tam giác Vàng Nghệ thuật nằm dọc theo đại lộ Paseo del Prado và gồm 3 bảo tàng nghệ thuật: Bảo tàng Prado, Bảo tàng Reina Sofía, một bảo tàng nghệ thuật đương đại, ngoài ra còn bảo tàng Thyssen-Bornemisza, nằm trong cung điện Madrid được sửa chữa phục hồi lại.^[19]

1. ^ “Los fuegos que conmocionaron Madrid”. 20minutos.es (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 6 tháng 9 năm 2006. Truy cập ngày 13 tháng 8 năm 2008. (tiếng Tây Ban Nha)
2. ^ D. Ramón de Mesonero Romanos (1881). Oficinas de la Ilustración Española y Americana (biên tập). “El antiguo Madrid: paseos históricos-anecdóticos por las calles y casas de esta villa”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 13 tháng 8 năm 2008. (tiếng Tây Ban Nha)
3. ^ “La dominación árabe(Arab rule). The city of Mayrit, a fortress in its origin, was founded by the end of the IX centruy.” (bằng tiếng Tây Ban Nha). Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2011.
4. ^ INE.es Instituto Nacional de Estadística (National Statistics Institute)
5. ^ Eurostat
6. ^ “World Urban Areas: Population & Density” (PDF). Demographia. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2008.
7. ^ Eurostat, UrbanAudit.org Lưu trữ 2011-04-06 tại Wayback Machine, accessed on ngày 12 tháng 3 năm 2009. Data for 2004.
8. ^ Thomas Brinkoff, Principal Agglomerations of the World, accessed on ngày 12 tháng 3 năm 2009. Data for ngày 1 tháng 1 năm 2009.
9. ^ United Nations Department of Economic and Social Affairs, World Urbanization Prospects (2007 revision) Lưu trữ 2011-08-13 tại Wayback Machine, (United Nations, 2008), Table A.12. Data for 2007.
10. ^ Member of the Governing Council. Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement. Page 6
11. ^ “Global city GDP rankings 2008–2025”. Pricewaterhouse Coopers. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2009.
12. ^ Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University. “The World According to GaWC 2008”.
13. ^ “Global Power City Index 2009” (PDF). Truy cập ngày 14 tháng 4 năm 2011.
14. ^ “Madrid is the most touristic city of Spain”. Madridiario.es. ngày 30 tháng 1 năm 2007. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2010.
15. ^ “Monocle's World's Most Liveable Cities Index 2009”. Monocle.com. ngày 10 tháng 6 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 7 năm 2010. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2010.
16. ^ “Top 20 liveable cities – 10 Madrid”. Monocle.com. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2007. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2010.
17. ^ Greenest cities in Europe. City Mayors (2010-03-03). Truy cập 2010-12-16.
18. ^ “Madrid”. Indiana.edu. ngày 10 tháng 7 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 3 năm 2010. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2011.
19. ^ “Madrid: ${\displaystyle Overview}$”. Easy expat. ngày 11 tháng 8 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2011.