Perth

Perth Boorloo (tiếng Nyunga)[1] Tây Úc
Theo chiều kim đồng hồ từ trên xuống: Đường chân trời của Perth nhìn qua Sông Swan từ Nam Perth; Elizabeth Quay; Sân vận động Perth; Công viên các vị vua; Bãi biển Cottesloe; Bảo tàng WA Boola Bardip và Crawley Edge Boatshed
Tọa độ	Lỗi Lua: bad argument #1 to 'uc' (string expected, got number).
Dân số	2,192,229 (2021)[2] (4th)
Thành lập	4 tháng 6 năm 1829
Diện tích	64.179 km2 (24.779,7 sq mi)(GCCSA)[3]
Múi giờ	AWST (UTC+08:00)
Vị trí	Cách Adelaide[4] 2.130 km (1.324 mi) Cách Darwin[5] 2.652 km (1.648 mi) Cách Melbourne[6] 2.721 km (1.691 mi) Cách Canberra[7] 3.087 km (1.918 mi) Cách Sydney[8] 3.297 km (2.049 mi)
Khu vực bầu cử tiểu bang	Perth (và 41 khu vực khác)[9]
Khu vực bầu cử liên bang	Perth (và 11 đảng khác)[10]
Nhiệt độ tối đa bình quân Nhiệt độ tối thiểu bình quân Lượng mưa hàng năm 248 °C 478 °F 128 °C 262 °F 7.311 mm 287,8 in

Perth /ˈpɜːθ/ là thủ phủ và là thành phố lớn nhất của bang Tây Úc. Đây là thành phố đông dân thứ 4 ở Úc, ước tính khoảng 2 triệu người (ngày 30 tháng 6 năm 2018) sống ở trung tâm Perth.^[11] Là một phần của hạt Tây Nam ở Úc, phần lớn diện tích của trung tâm Perth nằm trên Đồng bằng Duyên hải Swan, một dải đất nhô ra giữa Ấn Độ Dương và Dốc Darling, một vách núi thấp trên mặt biển. Những diện tích đất có người sinh sống đầu tiên là phần Sông Swan, cùng với quận kinh tế trung tâm và cảng (Fremantle), cả hai đều nằm trên bờ biển. Perth được chính thức tách ra thành nhiều khu vực chính quyền địa phương, bản thân những khu vực này cũng bao gồm nhiều vùng ngoại ô, mở rộng từ Two Rocks ở phía Bắc đến Rockingham ở phía nam, và tận vùng nội địa phía đông là The Lakes.

Perth ban đầu được thành lập bởi Tướng James Stirling vào năm 1829 như một trung tâm chính quyền của Thuộc địa sông Swan River, và được xưng danh là thành phố vào năm 1856, (hiện tại được phong cho một tên gọi khiêm tốn hơn là Khu đô thị Perth). Thành phố được đặt tên theo thành phố Perth, Scotland, lấy ý tưởng từ Ngài George Murray, sau này ông là Tổng thư ký của Bang về Chiến tranh và Thuộc địa. Dân số của thành phố tăng đáng kể sau những cuộc đào vàng ở Tây Úc vào cuối thế kỷ 19, phần lớn là do nhập cư từ những bang phía đông của Úc. Trong những năm tháng thế chiến Thứ hai, Fremantle đã là căn cứ quan trọng cho đội tàu ngầm trong Chiến tranh Thái Bình Dương, một đội quân máy bay tiếp nước của hải quân Mỹ Catalina cũng đã đóng quân tại Vịnh Matilda.^[12] Một lượng lớn dân nhập cư sau chiến tranh, phần lớn là từ Anh, Hy Lạp, Ý và Yugoslavia, đã dẫn đến bùng nổ dân số. Theo sau đó là một sự tăng trưởng kinh tế khá mạnh từ các phong trào tuần hoàn về đào vàng vào cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, đã đưa Perth trở thành trung tâm quan trọng trong việc sản xuất mỏ xung quanh bang Tây Úc. Vì Perth đóng vai trò là thủ phủ của Tây Úc, Nghị viện và Tòa án Tối cao của bang đều nằm trong thành phố, đồng thời còn có Tòa nhà Chính phủ, dinh thự của Thống đốc Bang. Perth trở nên nổi tiếng trên thế giới với tên gọi "Thành phố của Ánh sáng" vì người dân thành phố từng thắp sáng nhà của họ và đèn đường khi phi hành gia Mỹ John Glenn bay ngang qua trong khi ông đang du hành vòng quanh thế giới trên chiếc du thuyền Friendship 7 vào năm 1962.^[13][14] Cả thành phố tiếp tục làm lại việc đó khi Gleen bay qua họ trên chiếc Space Shuttle vào năm 1998.^[15][16] Perth nằm ở vị trí thứ 9 trong danh sách những thành phố đáng sống nhất thế giới vào tháng 8 năm 2012 của Economist Intelligence Unit,^[17] và được đánh giá bởi Globalization and World Cities Research Network vào năm 2010 là một thành phố toàn cầu.^[18]

1. ^ “Do you know what Aboriginal land you're on today?”. NITV.
2. ^ “Greater Perth”. Australian Bureau of Statistics. 30 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2022.
3. ^ “Greater Perth: Basic Community Profile”. 2011 Census Community Profiles. Australian Bureau of Statistics. 28 tháng 3 năm 2013. Bản gốc (XLS) lưu trữ ngày 1 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2014.
4. ^ “Great Circle Distance between PERTH and ADELAIDE”. Geoscience Australia. tháng 3 năm 2004.
5. ^ “Great Circle Distance between PERTH and DARWIN”. Geoscience Australia. tháng 3 năm 2004.
6. ^ “Great Circle Distance between PERTH and MELBOURNE”. Geoscience Australia. tháng 3 năm 2004.
7. ^ “Great Circle Distance between PERTH and CANBERRA”. Geoscience Australia. tháng 3 năm 2004.
8. ^ “Great Circle Distance between PERTH and SYDNEY”. Geoscience Australia. tháng 3 năm 2004.
9. ^ “2011 Electoral Boundaries”. State of Western Australia – Office of the Electoral Distribution Commissioners. 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2014.
10. ^ “2021-AEC-WA-Composite-Greater Perth-Final” (PDF). Australian Electoral Commission. 2021. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2023.
11. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên abs2014
12. ^ “The Catalina Base”. The University of Western Australia, Archives and Records Management Services. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2013.
13. ^ (1970) Perth – a city of light Perth, W.A. Brian Williams Productions for the Government of WA, 1970 (Video recording) The social and recreational life of Perth. Begins with a 'mock-up' of the lights of Perth as seen by astronaut John Glenn in February 1962
14. ^ Gregory, Jenny. “Biography – Sir Henry Rudolph (Harry) Howard – Australian Dictionary of Biography”. Adbonline.anu.edu.au. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2012.
15. ^ Australian Broadcasting Corporation (ngày 15 tháng 2 năm 2008). “Moment in Time – Episode 1”. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2008.
16. ^ Moore, Charles (ngày 5 tháng 11 năm 1998). “Grandfather Glenn's blast from the past”. The Daily Telegraph (UK). London. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2008.
17. ^ “The Liveabililty Ranking and Overview August 2012”. The Economist Intelligence Unit Limited. Truy cập ngày 22 tháng 9 năm 2012.
18. ^ Perth ranked as a "Beta–" class world city: “The World According to GaWC 2010”. Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network. Loughborough University. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2013.