Amfiproties

'n Chemiese molekuul of ioon word amfiproties genoem as dit sowel 'n proton kan afstaan as dit kan opneem.^[1] 'n Amfiprotiese molekuul of ioon word 'n amfoliet genoem.

Die begrip is veral belangrik in die Brønsted-Lowry-teorie van sure en basisse.

'n Goeie voorbeeld van 'n amfiprotiese molekuul is ammoniak. Dit kan as protonakseptor optree en die ammonium-ioon vorm:

${\displaystyle NH_{3}+H^{+}\to NH_{4}^{+}}$

Maar dit kan ook as protonskenker optree, 'n proton verloor en 'n amied-ioon vorm:

${\displaystyle NH_{3}\to NH_{2}^{-}+H^{+}}$

'n Voorbeeld van 'n amfiprotiese ioon is die waterstofkarbonaat-ioon (of bikarbonaat):

${\displaystyle H_{2}CO_{3}\leftrightharpoons H^{+}+HCO_{3}^{-}\leftrightharpoons 2H^{+}+CO_{3}^{2-}}$

Die bikarbonaatioon het dus ${\displaystyle H_{2}CO_{3}}$ as sy gekonjugeerde suur en ${\displaystyle CO_{3}^{2-}}$ as gekonjugeerde basis. Watter reaksie sal plaasvind hang af van die heersende pH. Koolsuur ${\displaystyle H_{2}CO_{3}}$ is nie stabiel nie en ontleed in ${\displaystyle CO_{2}}$ en water.

1. ↑ "Amphiprotic Substances". Science Ready. Besoek op 11 Julie 2023.