Fiordu

Fiordu
Situación
Datos

Un fiordu ye una estrecha entrada de mar formada pol hinchente d'un valle escaváu o parcialmente talláu por aición de glaciares.^[1][2]

Los fiordos destaquen polos sos grandes fondures. Exemplu d'esto ye'l fiordu canal Messier con 1270 m de fondura en Chile y el fiordu de Sogn, de 1308 m de fondura en Noruega.^[1] El fiordu Scoresby Sund, en Groenlandia, llega hasta los 1500 m de fondura.^[3] Les partes más fondes de los fiordos suelen ser les más enfusaes na mariña ente que la boca de los fiordos suel ser pocu fondes.^[1][4] El yá mentáu fiordu de Sogne tien, por casu, una fondura de tan solo 150-200 m na so boca.^[4]

Otra carauterística de los fiordos ye la so forma n'O, anque la parte inferior nun ye visible yá que ta sol nivel del mar.^[1]

Los fiordos atópense a partir de la llatitú 50 nel hemisferiu norte y a partir de la llatitú 40 nel hemisferiu sur.^[5] En concordanza con esto, presenten fiordos les mariñes de Noruega, Islandia, Groenlandia, Escocia, Nueva Zelanda, Alaska, n'Estaos Xuníos, Columbia Británica en Canadá, la Patagonia chilena y la Islla de los Estaos, n'Arxentina.^[4][6][7]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3} fjord Archived 2015-05-01 at the Wayback Machine, Encyclopedia Britannica Academic Edition (en inglés).
2. ↑ Nesje, Atle. 2010.
3. ↑ fjord Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine Den Store Danske Encyklopædi (en danés).
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2} fjord Archived 2016-06-24 at the Wayback Machine Store norske leksikon (en noruego).
5. ↑ Tande, K.S. 2001.
6. ↑ fjord, Nationalencyklopedin (en sueco).
7. ↑ Juan Federico Ponce, Jorge Rabassa y Oscar A. Martínez.