Futurismus

Dr Futurismus isch e künstlerischi und soziaali Beweegig im früeje 20. Joorhundert gsi, wo z Italie aagfange het. Es het Themene aagsproche, wo mit em domoolige Konzept vo dr Zuekumft verbunde gsi si, so wie Gschwindikäit, Technologii, Juugend und Gwaltdäätikäit, und Objekt wie s Auti, s Fluugzüüg und die industrielli Stadt. Es isch zwar vor allem en italiänischs Fenomeen gsi, es het aber äänligi Beweegige z Russland, Ängland und in andere Länder gee.

D Futuriste häi sich in alle Kunstforme usgläbt: Moolerei, Bildhauerei, Döpferei, Graafik, Broduktdisäin, Archidektuur und Innenarchidektuur, s Theater, dr Film, d Moode, Textil, d Litratuur, d Muusig und sogar d Gastronomii.D Hauptexponänte vo dr Beweegig si d Italiäner Filippo Tommaso Marinetti, Umberto Boccioni, Carlo Carrà, Gino Severini, Giacomo Balla, Antonio Sant'Elia, Tullio Crali and dr Luigi Russolo gsi und d Russe Natalia Goncharova, Velimir Khlebnikov, und dr Vladimir Mayakovsky. Zu de wichdige Wärk in dr Litratuur ghööre em Marinetti sis Manifesto of Futurism, in dr Bildhauerei em Boccioni si Skulptur Unique Forms of Continuity in Space, und in dr Moolerei em Balla si Abstract Speed + Sound. Dr Futurismus het Iifluss ghaa uf anderi Beweegige wie d Art déco, dr Konstruktivismus, dr Surrealismus, Dada und zum ene gröössere Graad uf e russischi Rayonismus und dr änglisch Vortizismus.