Guna

An Guṇa (Sanskrito: गुण) sarong konsepto sa Hinduismo asin Sikhismo, na pwedeng itradusir na "kalidad, palaen, attribute, rogaring".^[1][2]

An konsepto orihinal na lataw bilang tampok na kabtang kan pilosopiyang Samkhya.^[3] An guṇas saro nang mayor na konsepto ngonyan sa haros gabos na eskwelahan nin pilosopiyang Hindu.^[4] Igwa nin tolong guṇas, segun sa panaw na pankinaban na ini, na kaidto pa asin padagos na presente sa gabos na bagay asin persona sa kinaban.^[4] An tolong guṇas na ini inaapod: sattva (karahayan, pagkakalmado, pagkaoroyon), rajas (pasyon, aktibidad, paghiro), asin tamas (ignoransya, inertia, kahugakan).^[5] An gabos na tolong guṇa na ini yaon sa gabos asin sa gabos na bagay, iyan an proporsyon na napapalaen, sono sa pagkasaysay kan pananaw na pankinaban na Hindu. An interplay kan guṇas tinatawan nin kahulogan an karakter nin sarong tawo o sarong bagay, naturalesa asin nagdedeterminar kan pag-oswag nin buhay.^[4][6]

Sa nagkapirang konteksto, posible iyan na mangahulogan nin "pagkabaranga, espesye, klase, kalidad," o prinsipyo na operasyonal o tendensiya nin sarong bagay o nin sarong tawo.^[6] Sa mga pag-adal sa gawe-gawe nin tawo, an Guna nangangahulogan nin personalidad, panlaog na naturalesa asin sikolohikong mga kalidad nin sarong indibiduywal.^[7][8][9]

Arog kan gabos na teknikal na termino sa Sanskrit, an guṇa pwedeng magin depisil na sumaryohon sa sarong termino. An orihinal asin komon na kahulogan kaini sarong giso, na ipinaririsa an orihinal na materyales na hinabol nin magkasabay na minakomposo sa realidad. Kun minsan, pig-aayos an pagpalis sa komon na gamit na iyo an "kalidad."^[10]

1. ↑ guna Monier Williams' Sanskrit-English Dictionary, Cologne Digital Sanskrit Lexicon, Germany
2. ↑ guNa Sanskrit-English Dictionary, Koeln University, Germany
3. ↑ Larson, Gerald James. Classical Samkhya: An Interpretation. p. 37. Referring to the opinions of Surendranath Dasgupta. Quote: "An older school of Samkhya can be seen in the Caraka Samhita and in the doctrines of Pancasikha in Mahabharata 12.219. This school accepted only twenty-four principles. It included purusa within the avyakta prakrti. It had no theory of the gunas, and the ultimate salvation state was a kind of unconscious annihilation."
4. ↑ ^{4.0 4.1 4.2} James G. Lochtefeld, "Guna", in The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A–M, Vol. 1, Rosen Publishing, ISBN 978-0823931798, p. 265
5. ↑ Alban Widgery (1930), "The principles of Hindu Ethics", International Journal of Ethics, Vol. 40, No. 2, pp. 234–237
6. ↑ ^{6.0 6.1} Theos Bernard (1999), Hindu Philosophy, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120813731, pp. 74–76
7. ↑ Elankumaran, S (2004). "Personality, organizational climate and job involvement: An empirical study". Journal of Human Values 10 (2): 117–130. doi:10.1177/097168580401000205. 
8. ↑ Deshpande, S (2009). "A randomized control trial of the effect of yoga on Gunas (personality) and Self esteem in normal healthy volunteers". International Journal of Yoga 2 (1): 13–21. doi:10.4103/0973-6131.43287. 
9. ↑ Shilpa, S (2011). "Understanding personality from Ayurvedic perspective for psychological assessment: A case". Ayu 32 (1): 12–19. doi:10.4103/0974-8520.85716. 
10. ↑ Karl H. Potter (2011), The Encyclopedia of Indian Philosophies, Volume 2: Indian Metaphysics and Epistemology, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120803091, p. 112