Kyanzittha

Kyanzittha

Król Birmy
Okres	od 1084 do 1112
Poprzednik	Sawlu
Następca	Alaungsithu
Dane biograficzne
Dynastia	Dynastia Pagan
Data urodzenia	21 lipca 1030 wtorek, 3. dzień Ubywania Księżyca miesiąca Wagaung 392 ME
Data śmierci	1112
Ojciec	Anawrahta
Matka	Pyinsa Kalayani
Żona	Apeyadana Thanbula Khin Tan Manisanda
Dzieci	Shwe Einthi Yazakumar

Kyansittha (birm. ကျန်စစ်သား /tɕàɴsɪʔθá/'; 1030 – 1112) – król z dynastii Pagan w Birmie (Mjanmie) panujący w latach 1084–1112 i uważany za jednego z największych birmańskich władców.

Kontynuował reformy społeczne, ekonomiczne i kulturalne rozpoczęte przez swojego ojca, króla Anawrahtę. Podczas jego trwających 28 lat rządów Pagan stał się uznanym w regionie mocarstwem, a język i kultura birmańska nadal się rozprzestrzeniały.

We wczesnych latach życia Kyanzittha był popularnym i odnoszącym sukcesy generałem dowodzącym największymi kampaniami wojennymi Anawrahty, które umożliwiły stworzenie Imperium Paganu. Dwukrotnie, w latach 70. i 80. XI w. znajdował się on na wygnaniu z powodu romansu, jaki miał z królową Manisandą. Kyanzittha wstąpił na tron Paganu w 1084 r. po stłumieniu wielkiej rebelii Monów, podczas której śmierć poniósł Sawlu.

Jego panowanie przebiegało w większości w pokoju. Będąc wielkim miłośnikiem kultury Monów prowadził wobec nich ugodową politykę, a ich język i kultura były na jego dworze objęte królewskim patronatem. To właśnie podczas jego rządów synteza buddyjskich praktyk birmańskich, mońskich i Pyu w birmańską tradycję kulturalną zaczęła osiągać poziom dojrzałości. Pismo birmańskie zaczęło być używane równolegle z pyu, mońskim i pali. Pokojowe królestwo Paganu rosło w dostatek dzięki rolnictwu i handlowi, rozpoczęła się też budowa świątyń na dużą skalę. Kyanzittha dokończył budowę wznoszonej na polecenie Anawrahty pagody Shwezigon i wybudował świątynię Ananda stanowiącą szczytowe osiągnięcie architektury jego czasu. Pagan stał się ważnym centrum nauczania doktryny buddyjskiej. Buddyzm therawady powiększał nadal swoją przewagę, choć ciągle jeszcze szerzyło się wiele praktyk wywodzących się z buddyzmu Ari, Mahajany i hinduizmu. Pagan wyrósł na największą, obok Imperium Khmerskiego, siłę Azji Południowo-Wschodniej, uznawaną za suwerenne królestwo przez chińską dynastię Song oraz indyjską dynastię Ćola.

Kyanzittha jest jednym z najbardziej znanych władców w historii Mjanmy. O historiach i czynach z jego życia opowiadają wciąż na nowo birmańskie literatura, teatr i kino.