Llanrhystud

Llanrhystud

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	966, 986
Daearyddiaeth
Sir	Ceredigion
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	2,777.22 ha
Cyfesurynnau	52.3059°N 4.1458°W
Cod SYG	W04000388
Gwleidyddiaeth
AC/au	Elin Jones (Plaid Cymru)
AS/au	Ben Lake (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentref a chymuned yng Ngheredigion yw Llanrhystud. Saif ar y briffordd A487, rhyw naw milltir i'r de o Aberystwyth.

Llifa Afon Wyre trwy'r pentref ychydig cyn cyrraedd a môr, ac mae Afon Wyre Fach yn ymuno â hi ychydig uwchben y pentref. Gerllaw'r fan lle mae'r ddwy afon yn ymuno, mae Gaer Penrhôs, lle mae olion bryngaer o Oes yr Haearn ac olion castell, a adeiladwyd, efallai gan Cadwaladr ap Gruffudd, brawd Owain Gwynedd yn 1149. Castell mwnt a beili ydyw, yn defnyddio gweddillion yr hen fryngaer fel beili. Roedd Rhys ap Gruffudd (Llansadwrn) yn dal tiroedd yma yn y 14g.

Dyddia'r eglwys bresennol, sydd wedi ei chysegru i Sant Rhystud, o'r flwyddyn 1852, ond gellir gweld rhywfaint o olion yr eglwys flaenorol.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)^[1] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).^[2]

1. ↑ Gwefan Senedd Cymru
2. ↑ Gwefan Senedd y DU