Marksizm

Kommunizm

Konsepsiyalar

Marksizm-Leninizm fəlsəfəsi Sosializm Beynəlmiləlçilik Kollektivçilik Sinfi mübarizə

İdeologiya

Utopik sosializm Marksizm Leninizm Marksizm-Leninizm Trotskizm Titoizm Çuçxe ideyaları Maoizm Ənvər Xoca ideyaları Çe Qevaraçılıq Ho Şi Min ideologiyası Roza Lüksemburq ideyaları Praçanda Yolu Anarxo-kommunizm Avrokommunizm

Şəxsiyyətlər

Tomas Mor Henri Sen-Simon Şarl Furye Robert Ouen Karl Marks Fridrix Engels Roza Lüksemburq Vladimir Lenin Lev Trotski İosif Stalin Mao Tsedun

Simvollar

Kommunizm hərəkatının rəmzləri

Baş mövzu

Anarxizm Antikapitalizm Antikommunizm Müharibə kommunizmi Demokratik mərkəziyyət Proletariat diktaturası İbtidai kommunizm Sosializm Stalinizm

Sosializm
Nəzəriyyələr və fikirlər
Eqalitarizm Dövlət mülkiyyəti İnternasionalizm Hər birinə verdiyi töhfəyə görə Hər birindən qabiliyyətinə görə, hər birinə ehtiyacına görə Kooperativ mülkiyyət Kooperativ Sənayelararası balans Ümumi mülkiyyət Sosiallaşma İctimai mülkiyyət Planlı iqtisadiyyat Sənaye demokratiyası İşçilərin özünüidarəetməsi Qarışıq iqtisadiyyat Tək ölkədə sosializm Sosialist istehsal üsulu
Təsirlər
Anarxizm Demokratiya İşçi hərəkatı
Seçimlər
Ütopik Marksizm Sosial anarxizm Kommunizm Demokratik Libertar İnqilabi Elmi Sosial-demokratiya Sindikalizm xalqçılıq XXI əsrin sosializmi Bələdiyyə Dövlət Liberal Aqrar Ekoloji Dini Reformizm Sosialist feminizm Vedalar Xristian İslam Buddist Afrika Ərəb Melaneziya
Şəxslər
Tomas Mor Henri Sen-Simon Qrakx Baböf Robert Ouen Şarl Furye Bartelemi Prosper Anfanten Uilyam Tompson Tomas Qodskin Etyen Kabe Pyer Jozef Prudon Lui Blan Mixail Bakunin Karl Marks Fridrix Enqels Ferdinand Lassal Uilyam Morris Meri Harris Pyotr Kropotkin Eduard Bernşteyn
b m r

Marksizm — sinif münasibətləri və sosial konflikti anlamaq üçün tarixi inkişafın materialist interpretasiyasını istifadə edən sosioiqtisadi analiz metodudur, həmçinin sosial transformasiyanı təhlil etmək üçün dialektik perspektivdir. 19-cu əsr Alman filosofları Karl Marks və Fridrix Engelsin əsərlərindən başlanğıcını götürür. Marksizm zaman keçdikcə müxtəlif qollara və düşüncə məktəblərinə çevrildiyinə görə hazırda qəti bir marksist nəzəriyyə yoxdur.^[1]

Bəzi marksist düşüncə məktəbləri klassik marksizmin digər aspektlərini rədd edərkən və ya dəyişdirərkən müəyyən cəhətlərinə daha çox diqqət yetirir. Bəzi məktəblər ziddiyyətli nəticələrə gətirib çıxardan marksist anlayışları və qeyri-marksist anlayışları birləşdirməyə çalışdılar.^[2] Tarixi və dialektik materializmin bütün marksist düşüncə məktəblərinin təməl konsepsiyaları kimi tanınmasına doğru bir hərəkətin olduğu iddia edilmişdir.^[3] Bu fikir tarixin yalnız istehsal üsulu ilə deyil, həm də şüur və iradə ilə müəyyənləşdiyini iddia edən Ernesto Laklau və Şantal Muf kimi bəzi postmarksistlər tərəfindən rədd edilir.^[4]

Marksizm antropologiya,^[5][6] arxeologiya, sənət nəzəriyyəsi, kriminologiya, mədəniyyətşünaslıq, iqtisadiyyat, təhsil, etika, kino nəzəriyyəsi, coğrafiya, tarixşünaslıq, ədəbiyyatşünaslıq, media tədqiqatları,^[7][8] fəlsəfə, siyasi elm, elm, psixologiya, elm araşdırmaları,^[9] sosiologiya, şəhərsalma və teatr da daxil olmaqla bir çox sahəyə nüfuz edərək qlobal akademiyalara böyük təsir göstərmişdir.

1. ↑ Wolff, Richard, and Stephen Resnick. Economics: Marxian versus Neoclassical. The Johns Hopkins University Press. August 1987. səh. 130. ISBN 978-0-8018-3480-6. The German Marxists extended the theory to groups and issues Marx had barely touched. Marxian analyses of the legal system, of the social role of women, of foreign trade, of international rivalries among capitalist nations, and the role of parliamentary democracy in the transition to socialism drew animated debates ... Marxian theory (singular) gave way to Marxian theories (plural).
2. ↑ O'Hara, Phillip. Encyclopedia of Political Economy, Volume 2. Routledge. September 2003. səh. 107. ISBN 978-0-415-24187-8. Marxist political economists differ over their definitions of capitalism, socialism and communism. These differences are so fundamental, the arguments among differently persuaded Marxist political economists have sometimes been as intense as their oppositions to political economies that celebrate capitalism.
3. ↑ Ermak, Gennady. Communism: The Great Misunderstanding. 2019. ISBN 978-1797957388.
4. ↑ Sim, Stuart. Post-marxism: an intellectual history. Routledge. 2001. 15. ISBN 978-0415218146.
5. ↑ O'Laughlin, B. "Marxist Approaches in Anthropology" (PDF). Annual Review of Anthropology. 4 (1). October 1975: 341–370. doi:10.1146/annurev.an.04.100175.002013. 2019-02-20 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-18.
6. ↑ Roseberry, William. "Marx and Anthropology". Annual Review of Anthropology. 26 (1). 21 October 1997: 25–46. doi:10.1146/annurev.anthro.26.1.25.
7. ↑ Becker, Samuel L. "Marxist approaches to media studies: The British experience". Critical Studies in Mass Communication. 1 (1). 18 May 2009: 66–80. doi:10.1080/15295038409360014.
8. ↑ Manuel Alvarado, Robin Gutch, and Tana Wollen (1987). Learning the Media: Introduction to Media Teaching, Palgrave Macmillan, pp. 62, 76.
9. ↑ Sheehan, Helena. "Marxism and Science Studies: A Sweep through the Decades". International Studies in the Philosophy of Science. 21 (2). July 2007: 197–210. doi:10.1080/02698590701498126. 2021-02-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-18.