Tafodieitheg

Diffinnir tafodieitheg fel ‘gwyddor tafodieithoedd’ neu ‘the systematic study of dialect’. Math o iaith a ddefnyddir mewn man penodol yw tafodiaith. Weithiau cyfeirir at dafodieithoedd cymdeithasol, ffurfiiau ar iaith a siaredir gan grŵp cymdeithasol penodol. Mae pob math o iaith sy'n nodweddiadol o ardal neu ranbarth neu wlad arbennig yn dafodiaith, ond weithiau defnyddir y termau tafodiaith neu dafodiaith draddodiadol i ddynodi ffurf wledig ar iaith a siaredir mewn ardal cyfyng ac sy'n wahanol iawn i'r iaith safonol. Gwneir felly cyferbyniad rhwng tafodieithoedd safonol neu dafodieithoedd dinesig neu ranbarthol a thafodieithoedd lleol. Gwahaniaethir hefyd rhwng acen a thafodiaith: mae acenion un iaith yn gwhaniaethu oddi wrth ei gilydd drwy ynganiad gwahanol, ond mae gwahaniaethau rhwng tafodieithoedd yn cwmpasu nodweddion gramadegol (gan gynnwys morffoleg a cystrawen) hefyd.