Tonga

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Republica de Tonga
Pule'anga Fakatu'i 'o Tonga
Kingdom of Tonga
Bandera de Tonga Escudo de Tonga
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Ko e Otua mo Tonga ko hoku tofi'a (tongano; «Dios y Tonga son o mío herencio»)
Himno nacional: Koe Fasi Oe Tu'i Oe Otu Tonga
Situación de Tonga
Situación de Tonga
Capital
 • Población
 • Coordenatas
Nuku'alofa
24.500 (2005 est.)
20° 00' S 175° 00' E

Mayor ciudat Nuku'alofa
Idiomas oficials Tongano, anglés
Forma de gubierno Monarquía constitucional
Tupou VI
Pohiva Tuʻiʻonetoa
Independencia
 • Calendata
D'o Reino Uniu
4 de chunio de 1970
Superficie
 • Total
 • % augua
Mugas
Costas
Posición 171º
748 km²
4%
0 km
419 km
Población
 • Total
 • Densidat
Posición 177º
112.422 (chulio de 2005 est.)
150,3 hab/km²
PIB (PPA)
 • Total (2005)
 • PIB per capita
Posición 180º
US$ 785 millons
US$ 7.706 (81º)
Moneda Pa'anga (TOP)
Chentilicio Tongano, tongana
Zona horaria
 • en Verano
UTC+13
UTC+13
Dominio d'Internet .to
Codigo telefonico +676
Prefixo radiofonico A3A-A3Z
Codigo ISO 776 / TON / TO
Miembro de: Commonwealth, ONU

Tonga (oficialment Reino de Tonga, Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga en tongano), a sola monarquía d'Oceanía (de fueras de bels países d'a Commonwealth), ye un chicot país y estato situato a l'este d'Australia y 800 km a lo nord-este de Nueva Zelanda, a lo sud de l'Oceano Pacifico. Ye formato por mas de 160 islas grans y chicotas, encara que nomás que 36 en son habitatas de contino, estendillatas por una superficie oceanica d'alto u baixo 700.000 km².

A suya población ye de 112.422 (estimación de chulio de 2005) en una superficie de 748 km², con una densidat de población de 150,3 hab/km². A capital d'o país se troba en a ciudat de Nuku'alofa, que ye amás en ye a ciudat con mayor numero d'habitants.

Tonga ye, dende o punto d'anvista politico, una monarquía constitucional, estando l'actual rei de Tonga Taufa'ahau Tupou V, y o primer ministro Siale'ataonga Tu'ivakano. Ye independient dende o 4 de chunio de 1970, estando d'antis mas una colonia d'o Reino Uniu. A suya moneda nacional ye o pa'anga.

Tonga ye tamién a sobén conoixito con o nombre de islas de l'amistat por a recepción que se i fació en 1773 a o capitán britanico James Cook cuan i plegó en a suya primera vesita; o feito ye que plegó en mel meyo d'o ʻinasi, ye decir, a ofrenda d'as primicias a o Tuʻi Tonga (o prencipal rei d'as islas), estando convidato a las celebracions. Sindembargo, seguntes o escritor William Mariner, en realidat os tonganos heban previsto de cocinar y minchar-se a o capitán britanico, pero en zaguerías no podioron alcordar un plan ta fer-lo.[1]

  1. Mariner, William y Martin, John: An account of the natives of the Tonga islands in the south Pacific ocean: With an original grammar and vocabulary of their language. Compiled and arranged from the extensive communications of Mr. William Mariner, several years resident in those islands, 1817, Volumen 2, pp 64–65.

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search