10 results found for: “European_Union”.

Main result

Europar Batasuna

Europar Batasuna (EB) batez ere Europan kokatuta dauden 27 estatuz osaturiko batasun politiko eta ekonomikoa da. 4.233.255 km2 ditu eta 447 milioi biztanle inguru. Europar Batasunak barne-merkatu bakarra garatu du legedi sistema estandarizatu batekin; lege horiek estatu-kide guztiei eragiten diete legearen esparruan, eta soilik esparru horretan, estatuek hala erabakita. Europar Batasuneko politikek pertsonen, produktuen, zerbitzuen eta kapitalaren mugimendu askea baimentzera bideratzen dira eta barne-arazoak konpontzeko justizia komun bat izatera; politika bateratuak daude gaur egun merkataritza, nekazaritza, arrantza eta eskualde-garapenean. Schengen eremuaren barruan bidaiatzeko pasaporte kontrolik ez dago. 1999an Euro txanpona sortu zen, 2002tik EBko 19 kidek erabiltzen duten txanpon bateratua. EB eta europar herritartasuna Maastrichteko Ituna indarrean jarri zenean sortu ziren, 1993an. EBren jatorria Europako Ikatz eta Altzairuaren Erkidegoan eta Europako Ekonomia Erkidegoan daude, hurrenez hurren 1951eko Parisko Itunean eta 1957eko Erromako Itunean sortu zirenak. Hasieran Europar Komunitateak deitu zenaren barnean zeuden herrialdeei Seien Europa deitzen zaio: Belgika, Frantzia, Italia, Luxenburgo, Herbehereak eta Mendebaldeko Alemania. Komunitateen ondoren sortu ziren erakundeek kide berriak izan zituzten, eta politika eremu berriak batu zizkioten. EBren azken aldaketa konstituzional nabarmena, Lisboako Ituna, 2009ean jarri zen indarrean. Orain arte herrialde bakarrak utzi du EB edo haren aurreko erakundeetako bat, Erresuma Batuak 2020an, 2016ko ekainean egindako erreferendumean irtetearen aldekoek irabazi ostean. Munduko gizakien %7,0 bizi dira EBn, baina 2017an Barne Produktu Gordina 19.670 bilioi dolarrekoa zen, munduko BGParen %24,6, eta %16,5 erosketa-ahalmena parekatzen bada. Gainera, EBko 27 herrialde kideek Giza Garapen Indizean goi-mailako emaitza dute, Nazio Batuen Garapen Programaren arabera. 2012an, EBk eskuratu zuen Bakearen Nobel saria. Kanpo Afera eta Segurtasun Politika erabilita, EBk nazioarteko harreman eta defentsan paper garrantzitsua du. EBk ordezkaritza diplomatikoak ditu mundu osoan zehar, ordezkaritza dauka Nazio Batuen Erakundean, Munduko Merkataritza Elkartean, G7an eta G20an. Bere paperaren garrantzia dela eta, superpotentzia berritzat hartzen da.